Slakken - tips

In een aantal topics komen slakken ter sprake. Daar komen dan dikwijls dezelfde antwoorden op, maar de nuttige tips zijn achteraf moeilijk terug te vinden. Al helemaal als het woord "slak" niet in de titel staat.

Vandaar dus dit nieuwe topic met tips om overlast van slakken ecologisch aan te pakken.

1. herken je vijand
Een paar soorten slakken geven de rest een heel slechte reputatie. De soorten die hier voor overlast zorgen zijn de segrijnslak, de Spaanse wegslak, de zwervende akkerslak (alle drie exoten) en de Kleine akkerslak. Zeker de eerste is heel herkenbaar (en voor de avontuurlijken onder ons: ook eetbaar)
Segrijnslak (Cornu aspersum aspersum): https://www.verspreidingsatlas.nl/S78300
Spaanse wegslak (Arion vulgaris): https://waarnemingen.be/species/19862/
Zwervende akkerslak (Deroceras invadens): https://www.verspreidingsatlas.nl/S800009
Kleine akkerslak (Deroceras laeve): https://www.verspreidingsatlas.nl/S74400

In Vlaanderen leven (leefden?) zo'n 120 soorten. Slechts 33 daarvan zijn niet in mindere of meerdere mate bedreigd met uitsterven.
https://www.vlaanderen.be/inbo/rode-lijsten/
Als je alle slakken probeert te doden, is de kans groot dat je ook die soorten verder onder druk zet. Terwijl de kans klein is dat zij verantwoordelijk zijn voor de schade aan je planten. (Als ze onderdeel zouden zijn van de plaag, zouden ze niet bedreigd zijn.)

2. ken je vijand
Slakken schuilen graag in donkere, vochtige plekjes: een vochtig stukje bruin karton, een plank, een dakpan, een lege halve pompelmoesschil (ondersteboven), een raberberblad ... Daar kruipen ze onder en dan kan je ze wegvangen wanneer het jou uitkomt.
(Kan de hele dag door, dus ik hoef niet voor dag en dauw op slakkenjacht.)

Slakken zijn dol op sommige planten. Andere laten ze met rust. Ik heb hier een splijtkool (= eeuwige moes, Brassica oleracea var. 'Ramosa') staan. Die was vooral bedoeld als waardplant voor de rupsen van een aantal vlinders, maar is dus ook een slakkenmagneet. Ook daar kan ik ze gemakkelijk wegplukken.

Slakken verbergen zich ook onder de grond. Je komt ze daar wel eens tegen als je aan het wieden bent. Misschien ook daarom dat de meeste barrières van koffiegruis, geplette eierschalen of schelpen en andere "puntige" voorwerpen niet werken.

De meeste slakkensoorten zijn (vooral) nuttige opruimers die dood materiaal en schimmels helpen omzetten in vruchtbare compost. Bij gebrek aan dood materiaal zullen ze ook je levende planten voor lief nemen. Een composthoop(je) helpt zowel hen als jouw tuinplanten.

3. ken de vijand van je vijand
Zowat iedereen weet dat egels, padden, kikkers en lijsterachtigen slakken lusten. Niet alle tuinen krijgen bezoek van die dieren. Gelukkig zijn er nog vele andere:
spitsmuizen, mollen, eksters, kraaien, spreeuwen, hazelwormen, duizendpoten, loopkevers, glimwormen, sommige spinnen en spinachtigen zoals hooiwagens ...

Zelfs een paar slakkensoorten hebben andere slakken of hun eieren op hun menu staan. O.a. de tijgerslak en de lookslak zijn heel herkenbaar.
Laat die dus leven wanneer je op slakkenjacht gaat.

En nee, zelfs al die natuurlijke slakkenvijanden zullen je tuin niet slakvrij maken. Maar ze helpen wel.

4.zinloze manieren om te bestrijden
In een studie uit 2018 heeft de RHS veelgeprezen huis-tuin-en-keukenmiddeltjes getest met sla plantjes en ze naar het land der mythe verhuisd:
* kopertape met scherpe rand
* scherp grit
* mulch van dennenschors
* wolpellets
* gebroken eierschaal
https://www.rhs.org.uk/science/plant-health-in-gardens/entomology/rhs-projects-on-plant-pests/gastropod-barriers-experiment

Er wordt beweerd dat slakken een elektrische schok zouden krijgen als ze over koper kruipen. Dat is alleen zo als er effectief stroom op staat.

Biervalletjes trekken inderdaad slakken aan en je zal er inderdaad wel dode slakken in vinden. Maar:
* je lokt er ook slakken mee naar je tuin - ze komen van wel 100 m ver (Je buren zullen je dankbaar zijn.)
* lang niet alle slakken verdrinken erin
* ook slakken die niet schadelijk zijn verdrinken erin
* ook vijanden van je slakken verdrinken erin

5. gevaarlijke manieren om te bestrijden
Ik zag op tv iemand nieuwe planten zetten en aan de voet ervan een cirkel slakkenkorrels uitschudden.
Zelfs als je je niets van het effect op andere dieren of je bodemleven wil aantrekken, is dat weggegooid geld. Afhankelijk van de korrels volstaan 20 tot 30 korrels per m². (Lees a.u.b. de verpakking.)

Soms wordt aan de korrels ook carbaryl toegevoegd om het tegelijkertijd ook in te zetten als ruimer pesticide. Dan gaan o.a. ook loopkevers, die natuurlijke vijanden zijn van slakken, eraan.

De meeste gebruikers weten wel dat korrels op basis van metaldehyde ook gevaarlijk zijn voor dieren die slakken eten en voor huisdieren. Minder bekend is dat het ook acute én chronische vergiftiging kan veroorzaken bij mensen. Drinkwater mag maar 0,1µg/l bevatten. Eén slakkenkorrel bevat echter 17,4 mg actieve stof. Genoeg om 7.000 l water te vervuilen. En die stof uit het water halen is heel moeilijk. Als er in een waterwinningsgebied te veel metaldehyde zit, kan het lange(re) tijd niet worden omgezet tot drinkwater.
https://www.landbouwleven.be/13115/article/2022-02-25/metaldehyde-slakkenkorrels-het-tijd-voor-actie-er-bestaan-oplossingen

En ik zou het haast vergeten: die korrels werken niet eens meer tegen o.a. de invasieve Deroceras invadens (zwervende akkerslak).
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261219486900670

Ook de "ecologische" slakkenkorrels op basis van ijzerfosfaat zijn minder onschuldig dan beweerd wordt. Het klopt dat ijzerfosfaat uiteenvalt in ijzer en fosfaat en dat dat elementen zijn die zo ook in de natuur voorkomen.
Alleen valt die verbinding zo snel uit elkaar, dat er allerlei andere stoffen aan toegevoegd worden om dat tegen te gaan. (Kijk maar eens op de verpakking hoe weinig ijzerfosfaat erin zit.)
Testen hebben uitgewezen dat het geheel schadelijk is voor regenwormen. Het effect op andere bodemwezentjes is niet onderzocht.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0261219408002172

6. planten beschermen
Ik heb een kleine moestuin die bestaat uit een aantal vierkantemeterbakken, dus dit is niet voor iedereen doenbaar.
Over de bakken met slakgevoelige planten heb ik bogen gezet met daarover insectengaas dat strak tegen de bak aan ligt.
Ik snij grote (2 liter) plastic flessen in de helft, maak in de gesloten kant wat gaatjes en duw dan de open kant een paar cm in de bodem rond jonge plantjes, als een mini-serretje.
Dan leg ik er een stuk vochtig bruin karton in. Dat kijk ik dagelijks na tot ik een aantal dagen na elkaar geen slakken meer vind. Als de plantjes groot genoeg zijn, verwijder ik een van de flessen. Als er nog altijd geen slakkenvraat is, kunnen ook de andere weg.

7. wat doe je met gevangen slakken
Zelfs als je een hekel hebt aan je buren heeft het geen zin om ze over de haag te gooien. De kans is groot dat ze een paar uur later alweer terug in jouw tuin zitten.

Hier krijgen ze een enkele reis naar een wild plekje in de buurt, ver genoeg van tuinen. Er is een vijver met padden, salamanders, kikkers, vogels ...

Sommige mensen knippen ze doormidden.

Sommige mensen voeren ze aan de kippen, maar die zouden ze snel beu zijn (ze zouden al helemaal geen fan zijn van die grote naaktslakken).

Sommige mensen steken ze in de diepvriezer.

Vooral niet doen: er zout op strooien. Het zout vreet de slak langzaam weg. Een gruwelijke dood. Daarnaast is zout ook slecht voor je bodemleven en je planten.

Mooie samenvatting Leerling.
Dit jaar is het bij ons bar en boos. Vorig jaar vochtig, zachte winter en het vochtig voorjaar. Dan weet je het wel.
Het vervelende is, dat blad laten liggen, bodembedekkers goed is tegen uitdroging en voor insecten (waar het nieuws zo vol van is als het maar geen bladluizen, steekmuggen of rupsen zijn ) Helaas dus ook goed voor de slakjes. Een aantal woekeraars, bodembedekkers in de tuin hebben totaal geen last van slakken. Bijvoorbeeld adderwortel, lelietjes der dalen, klimop, maagdenpalm, varens, bamboe. De wintergroene soorten zijn een geweldige overwinteringsplek voor ze. Dat geldt ook voor onze composthoop.
Ik laat het maar zo. Een mooie aangeharkte tuin is niet mijn ding. Zaailingen, pas gekochte planten harden af op tuinstoelen en tuintafel. Digitalis verbaas ik me ook over. Ik zaai altijd veel te veel in de potjes. Buren krijgen ook. Maar uiteindelijk blijven er maar een paar over. Het is echter de moeite waard.
Spaanse aardslak (Ambigolimax valentianus) neemt bij ons heel erg toe. Spaanse wegslak weet ik niet, want hij is niet te onderscheiden van de inheemse Rode wegslak. Ik heb er een ingezonden op Waarneming, waarvan ik dacht, dat hij misschien te determineren is. Maar helaas. https://waarneming.nl/observation/309898744/ Als ’s ochtends de zon opkomt vertrekken ze van het grasveld. Het ene moment zie je ze nog overal. Het andere moment zijn ze allemaal verdwenen. Hier staan de (minimale) verschillen beschreven: https://waarneming.nl/species/240804/

De wegslakken verzamel ik zo vaak mogelijk. Invriezen en een dag later weggooien. Tellen doe ik ze tijdens het verzamelen. Zit nu op 447 stuks dit jaar. Mijn tuin (tje) is circa 118 m². De Witgerande en de Zwartgerande tuinslakken laat ik hier zitten. De wijngaardslak en de Segrijnslak zitten hier niet. De (voor mij) onbekenden laat ik verder met rust.

Thijs, ik doe hetzelfde om ze te laten afharden , het is de enige manier momenteel...
Mijn tuin is wel opener dan de jouwe , droogt dus wat makkelijker op , wat het voor de slakken moeilijker maakt, maar ik heb op meerdere plaatsen verschillende soorten bergenia staan ; een paradijs voor de segrijnlakken. Je vindt ze er zelfs in het hartje van de winter tussen , veel dood blad en lekker vochtig...
Op het gras zie ik vooral de oranje variant ,maar ze kruipen tot op het terras en over het stenen tuinpad ( de slijm sporen ervan vind je 's morgens terug)
Ooit hebben segrijnlakken hier zelfs de silicone aan de rand van de ramen deels opgegeten....
Ik háát die beesten

Ziet er mooi uit @Marianne. Het is wel de manier. Van mijn lampenpoetser blijven ze nu af. Die doet het goed. De net geplante herfstasters werden toch nog bezocht. Meestal hebben die geen problemen. 's ochtends en 's avonds een rondje door de tuin doen helpt wel.
Tja, als ze daardoor de planten hebben overgeslagen @Joukje is het niet zo erg.
Mijn Gele lissen in de vijver hebben nooit last, maar nu hebben ze de bloemen ook gevonden. Ik heb er toch wel bewondering voor. Zo boven het water. Dit is de grootste boef. De segrijnslak is een goede tweede, maar die waagt zich niet op de gele lis.

Juli en nog steeds heel veel slakken. Ruim 100 per avond op 300m². Alle ervaringen hier beschreven ken ik uit mijn tuin. Wat ik niet terugzie, is het royaal strooien van perliet (dikke laag, kleine plek). Het werkt echt niet altijd, maar wel vaak. Kan niet uitvinden wanneer wel, wanneer niet. Misschien plantvoorkeur van de naaktslakken? Huisjesslakken heb ik vrijwel niet dankzij nieuwe aanvoer van lijsters, die heel druk zijn met kapot tikken en opeten. Dat is dan wel mooi die kringloop van dichtbij te zien op hun vaste plek op deksel van compostbak.
Nb lijsters gelokt met meelwormen in voorjaar. Overigens niet bewust!

Zaagsel, koffie helpt bij mij soms ook een beetje.
Maar dan wordt het nat, er komt vuil op en dan werkt het niet meer. Dat zal met perliet ook wel het geval zijn vrees ik.

Ik vind het prima als ze in de tuin zijn, maar ik zie ze geen slakken eten als ik etensresten op het grasveld leg. Zowel de slakken als eksters en kauwtjes komen er op af. Maar de slakken worden zo ver ik kan zien niet gepakt. Het eten wordt blijkbaar meer op prijs gesteld door de vogels.
Bij de kauwtjes was het in het voorjaar wel grappig. Ze waren toen een tijdje hardnekkig nestmateriaal richting onze zonnepanelen aan het slepen. Als ik een lange bamboestok pakte, die ik klaar had liggen, maakten ze al dat ze wegkwamen. Als ik echter met eten kwam, was er totaal geen angst. Slimme beesten.
Slakken zie ik nog wel op het grasveld, maar ze zijn veel minder vraatzuchtig en klimmen vrijwel niet meer in de potten