Zwarte tupelo of Nyssa sylvatica
Tupeloboom
Wetenschappelijke benaming: Nyssa sylvaticaDe tupeloboom is door zijn schitterende herfstkleuren één van de mooiste bladverliezende parkbomen om. De rest van het jaar valt hij niet erg op; maar dan, na de eerste nachtvorst, lijkt hij te ontvlammen. Uit de verte denk je dat het om een esdoorn, een eik of een bitternoot gaat. Maar dan ontdekt je dat je hier een heel andere boom voor je hebt, die je misschien helemaal niet kent. Het is de zwarte tupelo die je bewondering gewekt heeft.
Herkomst
Tupelo is inheems in waterrijke streken van Noord-Amerika, vooral in het oostelijk gedeelte. Hij komt ook voor in China en op het Indonesische Archipel. Hij ook bekend als watertupelo of moerastupelo..
Plantkenmerken
Tupelo heeft een brede, piramidale tot eironde kroon. De takken zijn vaak overhangend.
Hij heeft eironde, leerachtige bladeren die in de lente en zomer diep groen en aan de onderkant blauwgroen zijn. Zij kleuren in het najaar helder rood, oranje en geel. Hij bloeit in mei met langgesteelde schermen vol onopvallende groenwitte bloempjes die zich in het najaar tot blauwe, ovale bessen ontwikkelen. Deze zijn eetbaar, maar niet echt lekker. Deze boom die we vooral in arboreta aantreffen, wordt vooral om zijn prachtige herfstkleur aangeplant.
De schors is donkerbruin of donkergrijs en bladdert bij oudere bomen af.
In zijn thuisland Noord-Amerika kan hij een hoogte van 20 m bereiken. Bij ons wordt hij niet hoger dan 10 m.
Hij kan onder gunstige omstandigheden 1000 jaar oud worden.
Nyssa is afgeleid van Nysa, de naam van een waternimf uit de Griekse mythologie. Deze naam heeft vooral betrekking op de water tupelo ( Nyssa aquatica) die als eerste van deze soort botanisch beschreven werd.Sylvatica betekent ‘van het bos’. Tupelo is het Indiaanse woord voor deze boom.
Standplaats
Tupelo groeit het beste in de halfschaduw of zon op leemachtige grond die vochtig moet zijn. Hij is winterhard.
Soorten
Tot nu toe heeft men in de V.S en Azië vijf tupelo-soorten ontdekt. Een daarvan is Nyssa aquatica, de water tupelo.
Enkele cultivars zijn:
‘Autumn Cascades’, een treurvorm met hangende takken;
‘Miss Scarlet’ heeft vlammend rode bladeren in de herfst.
Een kleine soort (4 m) is Nyssa sinensis, de Chinese tupelo.
Prachtige bladeren van een zwarte tupelo Nyssa sylvatica
Gebruik
Het hout van de tupelo is hard en moeilijk te splijten. Het wordt in Amerika gebruikt voor pallets, vloeren en als stookhout.
Tupelo is een prachtige schaduwboom voor een grote tuin.
Benamingen
Nyssa sylvatica (botanisch)
Black tupelo, black gum (Engelstalig)
Tupélo, gommier noir (Franstalig)
Wald-Tupelo (Duitstalig)
Nyssaceae - tupelofamilie