Composteren, hoe begin ik er aan?

Composteren is een boeiend proces! Organische resten die geen andere nuttige bestemming hebben worden op de composthoop door micro-organismen omgezet in humusrijke grond. Wormen, pissebedden, schimmels, mijten en bacteriën zorgen voor de vertering.

Om het composteringsproces goed te laten verlopen heb je voldoende afwisseling nodig tussen stikstofrijke, vochtige voedselresten en koolstofrijke, droge tuinresten. Het resultaat is een uitstekende bodemverbeteraar die je in de tuin opnieuw kunt hergebruiken.

Zelf composteren

Wat wel en wat niet in de compostbak?

De grootte van je tuin, de hoeveelheid te composteren materiaal en de verhouding tussen keuken- en tuinafval zal bepalen of je voor een standaard compostvat of -bak zal kiezen of als je voor een open composthoop gaat. Heb je helemaal geen tuinafval dan kies je best voor een wormenbak of Bokashi emmer.

Maar niet alles mag op de composthoop! Verkeerd composteren kan namelijk broeikasgassen, zoals methaan veroorzaken, wat schadelijk is voor het milieu. Er vindt dan een rottingsproces plaats zonder zuurstof. De compost die je zelf maakt, haalt ook nooit de temperaturen van een industriële verbranding. Niet alles wat je in de gft-container gooit mag ook automatisch op de composthoop.

Wat is er wel composteerbaar:

Bladeren, dennenaalden, tuinafval, onkruid
Fruitresten en fruitschillen maar geen grote hoeveelheden citrusvruchten
Gazonmaaisel, gras (beperkt)
Aardappelschillen en andere rauwe groenteresten
Snoeihout, takken, haagscheersel, hakselhout (fijngemaakt en beperkt)
Hooi en stro (beperkt)
Mest en uitwerpselen van planteneters
Noten- en notendoppen
Theebladeren, cichorei, koffiedik (opgelet: theezakjes kunnen plastic bevatten en doe je beter niet op de composthoop maar in de gft-container)
Eierschalen

Wat er niet in een compostvat thuishoort:

Vetten zoals saus en olie
Dierlijke resten zoals beenderen en vleesresten
Gekookt of bereid voedsel (brood, gebak, gekookte groenten,...)
Kaaskorsten
Graszoden
Stof uit de stofzuigerzak
Luiers
Aarde en grond (of zeer beperkt)
Kattenbakvulling en uitwerpselen van vleesetende dieren
Kunststof en andere onverteerbare materialen
As van de open haard, houtskool
Timmerhout, houtkrullen
Zieke planten, plantenresten met schimmels (om ziektekiemen niet verder te verspreiden deponeer je deze best in de gft-container)
Resten van Japanse duizendknoop, buxusstruiken aangetast door buxusmot (geef je mee met het restafval)

Polet Compostverluchter - 110 cm
^€16⁹⁹
Compostkooi metaal - 100 x 100 x 80 cm
^€169

Hoe start je met composteren?

Zoek een plaats in jouw tuin waar het compostvat op een onverhard oppervlak kan staan. Een goed compostvat heeft geen bodem zodat de micro-organismen uit de grond bij het afval kunnen.
Kies een plaats in de halfschaduw, waar het vat een aantal uren per dag in de zon staat.
Hak keuken- en tuinafval in kleine stukjes. Deze breken sneller af.
Gooi geen grote hompen van dezelfde soort op elkaar maar verdeel het over meerdere lagen die je afwisselt met ander afval. Een composthoop moet zo gevarieerd mogelijk zijn.
Grote hoeveelheden fruitresten waar onvoldoende droog materiaal is aan toegevoegd trekt fruitvliegjes aan.
De micro-organismen hebben water en lucht nodig om voor een goede vertering te kunnen zorgen. Compost moet vochtig zijn maar niet te nat. Besproei de composthoop met water als deze te droog lijkt. Een vochtgehalte van 50 à 60% is ideaal.
Belucht wekelijks het composterend materiaal met een beluchtingsstok om het afbraakproces te versnellen.
Zet compostwormen in. Deze zijn gespecialiseerd in het omzetten van keuken- en tuinafval naar waardevolle wormenhumus boordevol microbieel leven. Eens ze zich goed thuisvoelen in jouw composthoop, zullen ze zich snel vermenigvuldigen.
Gebruik eventueel een compostverbeteraar om de compostwerking te bevorderen. Zo heb je reeds in 6 tot 8 weken een gebruiksklare compost.
Met een compostthermometer kan je de temperatuur in jouw composthoop nauwkeurig meten. Is de temperatuur te hoog, dan dient de composthoop geventileerd te worden. Is de temperatuur te laag dan mag er vers composteringsmateriaal toegevoegd worden. Vanaf 20 tot 40°C heb je een lage composteringsactiviteit en vanaf 56 tot 70°C heb je een sterke composteringsactiviteit.

Bij optimale omstandigheden (en zonder compostverbeteraar) heb je tussen de 6 maanden en één jaar bruikbare compost die je in de tuin of in je bloembakken kunt verwerken. Compost zorgt ervoor dat kleigrond lichter en beter bewerkbaar wordt en dat zandbodems beter het water vasthouden en voedingsrijker worden. Door compost in je tuin te verwerken krijgt elk type bodem ook de optimale zuurtegraad.