Nieuw
Promo's
Herfsttips
Kerst
Kerstcadeaus
Zaden en bloembollen
Praktisch tuinieren
Planten opkweken
Aanleg en inrichting
Tuinapotheek
Decoratie en sfeer
In en om het huis
Huis- en tuindieren
Serres en tuinhuizen
Laatste artikels
Tuinieren
Planten
Vijver & zwembad
De moestuin
Recepten
Bloemschikken
De tuinkas
Klimaatopwarming
Tuinproblemen
Plantengids
Tuinbabbel
Forum
Laatste artikels
Tuinieren
Planten
Dieren
Vijver & zwembad
De moestuin
Recepten
Bloemschikken
De tuinkas
Klimaatopwarming
Tuinproblemen
Plantengids
Welke dieren zijn winterslapers
Stel je voor dat je rond deze tijd van het jaar een warm nest inkruipt, dat je even tijd neemt om uit te rusten, de riem aflegt en pas terug opstaat bij de eerste lentezon. Zou dat niet gewoon fantastisch zijn. Weg met die eindeloos lange winterdagen. Weg sneeuw, weg koude! De hele wereld rond vind je winterslapers met als mijn favoriete voorbeeld, de fantastische bruine beer, al zijn beren dan weer geen rasechte winterslapers en vinden we ze ook niet in onze achtertuin. We moeten het uiteraard niet zo ver gaan zoeken. Ook bij ons moeten we opletten geen tuinvrienden te verstoren.
Tijd voor een winterslaapje
De egel is er zo ééntje, in het najaar nagenieten van alle gevallen fruit om nog snel veel energie op te doen maar vanaf maand elf zoekt deze stekelige vriend een warm en veilig nest om over te gaan in een modus van trage ademhaling, verminderde stofwisseling en een lage lichaamstemperatuur. Een egel in winterslaap zal zo’n 30% lichaamsgewicht verliezen maar dat is goed nieuws voor alle tuinliefhebbers. Er zal er namelijk ééntje zin hebben in slakken in het voorjaar. Haal dus snel een egelhuis en wie weet komt een egel bij jou ‘winterslapen’.
Voor vleermuizen is de winter een akelige periode. Deze bijzondere dieren kunnen maar heel weinig vetreserve stockeren. Vederlicht zijn is een ‘must’ voor een optimale vliegcapaciteit. De winter is dan ook een periode van complete rust met een bijna dode vleermuis als gevolg: de interne warmteproductie wordt stopgezet en zowel metabolisme als ademhaling vallen bijna stil, gevolg: de lichaamstemperatuur, ca 0°C.
De primussen onder de winterslapers zijn, what’s in a name, de slaapmuizen. De relmuis of zevenslaper breekt alle records en slaapt maar liefst zeven van de twaalf maanden per jaar. Achja, geen relmuizen in onze contreien dus moeten we het stellen met twee andere slaapmuizen: de Hazel- en de Eikelmuis. Ook deze nachtdieren zijn echte langslapers.
Een misverstand bij velen is het feit dat ook onze rode eekhoorns houden van een winterslaap. Dit is echter niet het geval. Ze zijn veel minder actief en teren op het rantsoen van zaden en noten dat ze in de herfst hebben verzameld. Ze verstoppen hun noten en zaden overal zodat ze zelden elke verstopplaats terugvinden. Om die manier zorgen zijn voor de verspreiding van tal van boomsoorten in ons ecosysteem. Verder teren zij ook op een vooraf aangelegde vetreserve.
Uiteraard mijden dieren die geen eigen lichaamswarmte produceren, reptielen en amfibieën, de winter als de pest. Zij verkiezen de bodem van een vijver of sloot en schakelen over op een zuinige huidademhaling. Andere soorten zoeken een vochtige plaats op het land, onder stenen of tussen houtstapels, waar zij de winter doorbrengen. Een ledemaat of staart die heel even bevriest is geen uitzondering. Een natuurlijk anti- vriesmiddel op basis van glucose beschermt hun belangrijkste lichaamsdelen.
Ook sommige vissen, waaronder de paling, gaan in winterrust. De modderkruiper op zijn beurt kruipt s‘ winters onder een dikke modderlaag en andere vissen zoals de forel offeren een groot percentage lichaamsgewicht op om de barre winter te overleven. Vijvervissen op hun beurt halen dan weer hun gram uit de fysische eigenschappen van water, bij 4°C is de dichtheid van water op z’n hoogst en zakt het water van 4°C naar de bodem waar de vissen heerlijk kunnen verblijven ook al is het water aan het oppervlak bevroren.
Sommige insecten overwinteren als imago tussen spleten en kieren of onder de grond terwijl anderen op het nageslacht, dat als eitje door de winter gaat, rekent. Een bijenvolk kruipt dan weer lekker gezellig bij elkaar om met trillende vleugels wat extra warmte in de bijenkast te genereren.
Ook de roodwangschildpad profiteert van de warme zones in stilstaand water om de winter door te brengen. Ze kunnen hun hartslag danig vertragen dat hun hart slechts één maal om de tien minuten slaat. De zuurstofpomp gaat dicht en deze exoten schakelen vol vertrouwen over op hun niet geheel ongevaarlijk anaeroob metabolisme. Gelukkig neutraliseert het kalk uit hun schild de hierbij vrijkomende giftige afvalstoffen.
En wist je dat…in sommige delen van de wereld, waar niet de winter maar de zomer het moeilijkste seizoen is, sommige dieren een zomerslaap houden. Interessant maar voorlopig niets voor ons natuurlijk. Zeg uiteraard nooit…nooit!
Bron: Natuurpunt
