Winterbescherming palmbomen

Steeds meer tuinliefhebbers kiezen ervoor om palmbomen in hun tuin te planten. Zo kunnen ze het hele jaar door genieten van de aangename vakantiesfeer die deze prachtige bomen met zich meebrengen. Terwijl veel inheemse planten in de winter hun bladeren laten vallen en hun sapstroom tot rust komt, blijven exotische planten groen. Zodoende blijft ook in de winter de sapstroom op gang om de bladeren van vocht te kunnen voorzien.

Om de verdamping te verminderen, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de uitdrogende wind niet rechtstreeks op de bladeren blaast. Een effectieve methode hiervoor is het omwikkelen van de planten met 5 tot 6 lagen vliesdoek. Elke laag bevat een luchtlaagje dat als isolatie werkt. Het gebruik van plastic of noppenfolie wordt afgeraden omdat deze materialen te weinig lucht doorlaten, wat vochtophoping en schimmelvorming bevordert.

Palmbomen inpakken winter

Hoe goed je de palmen moet beschermen hangt uiteraard ook af van de vorstbestendigheid van de soort in kwestie:

Vorstbestendigheid per palmsoort

Bismarckia nobilis (0°C): een palm met fraaie grijsachtige bladeren die geen vorst kan verdragen. Overwinter hem binnen als kuipplant.
Washingtonia robusta en Washingtonia filifera (-5°C): grote palmen met waaiervormige palmen die je ook best als kuipplant laat overwinteren.
Brahea (-7°C): een traaggroeiende palm met grote blauwgrijze bladeren. Bescherm de palm goed tegen vocht en pak het groeipunt (speer) goed in.
Phoenix Canariënsis en Dactylifera (-7°C): deze dadelpalmen bescherm je best tegen vocht.
Butia capitata (-10°C): een groenblijvende palm die matig winterhard is. Zorg voor bescherming en voorzie een goed waterdoorlatende grond. Wil je geen risico nemen, laat hem dan in een niet verwarmde tuinkas overwinteren.
Thrithrinax (-10°C): een meerstammige palm die zeer gevoelig is aan vocht. Plant hem in een goed waterdoorlatende grond. Voorzie bescherming bij strenge omstandigheden.
Brahea armata (-12°C): zeer mooie palm met een zilverblauw blad. Bescherm hem tegen vocht en laat hem indien mogelijk in een onverwarmde tuinkas overwinteren.
Jubaea chilensis (-12°C): wordt ook wel de kokospalm of Chileense wijnpalm genaamd. Pak de groeispeer goed in tegen vocht en voorzie een goed gedraineerde grond.
Nannorrhops (-12°C): een grote zilverachtige waaierpalm die ook zeer gevoelig is aan vocht. Kuipplanten best in een onverwarmde tuinkas overwinteren en palmen in volle grond voorzien van een lichtdoorlatend afdak of hok dat de regen buiten houdt.
Trithrinax campestris (-12°C): een traag groeiende waaierpalm, vaak meerstammig. Bescherm de palm met een lichtdoorlatend afdak en voorkom dat sneeuw en regen in het groeipunt terecht komen. Bij strenge vorst afdekken met vliesdoek of vorsthoes.
Chamaerops humilis (-15°C): een Europese dwergpalm uit de waaierpalm familie. De palm is in principe winterhard. Enkel bij zeer koud weer en hoge vochtigheid, raden we aan om de plant in te pakken en droog te houden.
Trachycarpus fortunei (-18°C): de meest verkochte waaierpalm omdat hij een temperatuur tot -18°C kan verdragen.
Nannorrhops ritchiana 'Silver' (-20° C): een traagroeiende palm met zilvergrijze bladeren. Goed vorstbestendig op voorwaarde dat de plant droog blijft. Voorzie een afdak en een goed gedraineerde grond.
Rhapidophyllum Hystrix (-23°C): de stam van deze palm is bedekt met scherpe doornen. Het voordeel van deze soort is dat het één van meest vorstbestendige soorten is en dat hij ook in de schaduw groeit.

Palmen inpakken voor de winter

Zoals blijkt uit de bovenstaand overzicht, kunnen veel soorten palmbomen aanzienlijke vorst verdragen, mits ze in een goed gedraineerde bodem worden geplaatst. Hoe jonger de palmbomen zijn, des te meer bescherming tegen vorst ze nodig hebben. En de standplaats is uiteraard ook van groot belang! Het is duidelijk dat een palmboom die in een open veld staat, veel meer uitdrogende schrale wind zal moeten verdragen dan dezelfde palmboom die zich in een afgesloten stadstuin bevindt, tegen een muur die naar het zuiden gericht is. De palmboom in het open veld zal bij een temperatuur van -10°C meer vorstschade oplopen dan de palmboom in de stadstuin bij -15°C.

Trachycarpus vereist doorgaans weinig tot geen bescherming tijdens gemiddelde winters. Voor andere palmsoorten is het echter nodig om winterbescherming te voorzien. Deze bescherming moet worden aangebracht zodra de temperatuur ongeveer 5°C boven de aangegeven vorstbestendigheid van de specifieke palmsoort ligt. Bijvoorbeeld, een Chamaerops humilis heeft een vorstbestendigheid van -15°C. De vorstbescherming zou dan moeten worden toegepast vanaf een temperatuur van -10°C.

Begin met de basis van de plant

Het beschermen begint bij de voet van de plant. Het is cruciaal dat de wortels niet bevriezen, aangezien bevroren wortels geen vocht meer kunnen opnemen, wat resulteert in vriesdroging en het uiteindelijk afsterven van de plant. Daarom is het aan te raden om de bodem te bedekken met een isolerende laag organisch materiaal. Geschikte materialen hiervoor zijn onder andere stro, bladeren, dennentakken, compost, paardenmest, of andere stalmest op basis van stro. Een laag boomschors kan ook dienen als effectieve isolatie.

Bescherm de bladkroon

Om de bladkroon te beschermen tegen vorst, is het raadzaam deze samen te binden. Dit biedt vooral bescherming aan het groeipunt, ook wel groeispeer genoemd, die zo droog mogelijk moet blijven. Voor extra bescherming van dit punt waaruit nieuwe bladeren zullen groeien, is het aan te bevelen gebruik te maken van vliesdoek of jutedoek. Niettemin is het belagrijk om tijdens warmere dagen voor ventilatie te zorgen, zodat het groeipunt niet gaat rotten.

Gebruik een warmtekabel

Een effectieve beschermingsmethode is het omwikkelen van de stam met een warmtekabel, in combinatie met een vorsthoes, vliesdoek, jute of rietmatten. Nadat de bladeren zijn samengebonden, is het vervolgens de beurt aan de stam om deze te ontwikkelen. Als extra isolatie kun je tussen de doeken stro aanbrengen.

Plaats palmen in kuip bij voorkeur in een niet verwarmde ruimte, bijvoorbeeld in een tuinkas. Zo scherm je de palmen af van harde wind, teveel regen en vorst. Zorg voor voldoende daglicht en verlucht regelmatig zodat de palmen droog blijven.