Voordelen van tuinieren in een koude bak

(Moes)tuinieren in een koude bak heeft heel wat voordelen want het is een geweldige uitvinding! En niet alleen in het voorjaar, ook in de winter zal de koude bak zijn dienst bewijzen. Want in tegenstelling tot wat zijn naam doet vermoeden, ligt de temperatuur binnenin een kweekbak een stuk hoger. De naam is dus wat verwarrend...

De voordelen van een koude bak

Wat is een koude bak?

Heb je niet de ruimte of de middelen om een serre of tuinkas te plaatsen dan is een koude bak, ook vaak broeikas genoemd, een goed alternatief. Je neemt er een serieuze voorsprong mee op het moestuinseizoen, wat de opbrengst en het moestuinplezier verhoogt.

Een koude bak is een eenvoudige kweekbak zonder bodem zodat je rechtstreeks in de grond kunt planten en zaaien. Doorgaans zijn de wanden gemaakt uit transparante (dubbelwandige) polycarbonaatplaten waardoor zaailingen en andere planten optimaal van het licht kunnen genieten. De bedoeling van een "koude" bak is om in de volle grond een plek te creëren waar de temperatuur hoger ligt dan de omringende tuingrond. Binnenin ontstaat als het ware een microklimaat.

Broeikassen of koude bak Een goede koude bak is zo opgebouwd dat de voorzijde lager ligt dan de achterzijde en de zijkanten schuin aflopen. Zo ligt het deksel aan de voorkant lager dan aan de achterzijde. Op die manier valt de voorjaarszon optimaal in de koude bak en kan het regenwater vlot weglopen.

Om de planten te kunnen begieten is het noodzakelijk dat het deksel open kan. Maar ook om de bak te kunnen verluchten op warme dagen. Let er bij het verluchten steeds op dat de temperatuur niet te sterk zakt, zeker tijdens de winter. Voorzie het deksel niet alleen van scharnieren maar ook van uitzetters om het stevig te kunnen vastzetten tijdens het ventileren. Dit kan ook een klein houten paaltje zijn waarmee je het deksel openhoudt.

Voordelen van een koude bak

Een koude bak is een kleine investering voor direct kweekplezier en je kan hem het hele jaar door gebruiken:

In het najaar om kleine vorstgevoelige planten/alpineplanten af te schermen van het koude en natte weer.
Met een koude bak verleng je het moestuinseizoen en kan je vroeger aan de slag gaan. Je kan er vroege en late gewassen in kweken zoals (veld)sla, rucola, worteltjes, radijzen, winterandijvie en spinazie.
Vanaf februari kan je van start gaan met het zaaien van groenten in volle grond. De bak beschermt zaailingen tegen het slechte weer en de grond warmt er sneller in op. Zo krijg je stevige en gezonde zaailingen en zal je uiteindelijk vroeger kunnen oogsten.
Vanaf maart kan je er zomerbloemen zoals Afrikaantjes en Cosmos in zaaien.
Over het algemeen is een broeikas ideaal om jonge planten op te kweken en af te harden.
Je kan hem ook gebruiken als kruidentuin zodat je altijd verse kruiden bij de hand hebt.

Waar zet je een koude bak

Bekijk op voorhand waar de kweekbak in de tuin komt te staan. Kies een plek in de zon, zuidgericht zodat de bak in het najaar zoveel mogelijk warmte van de zon kan opvangen, beschut van de noorderwind. Tegen een muurtje of tuinschutting als het kan.

Denk er ook aan dat het handig is om een looppad vrij te houden en zorg ervoor dat je makkelijk tot in elke hoek van de bak kunt reiken. Wil je de bak gebruiken als kruidentuin, plaats hem dan in de buurt van de keuken.

Materiaalkeuze

Koude bak zelf maken Er zijn heel wat kant-en-klare modellen te koop in de handel maar als je handig bent kan je er uiteraard ook zelf één maken, eventueel met recuperatiematerialen. Het voornaamste is dat het deksel transparant is, bijvoorbeeld een oud raam of een stuk plexiglas.

Maar het gebruik van dubbelwandige polycarbonaatplaten heeft het voordeel dat ze beter isoleren, tot 40% beter dan glas! Ze kunnen niet breken en zijn dus veiliger, zeker met spelende kinderen in de tuin. Het geheel zal bovendien lichter zijn en dus makkelijk te verplaatsen.

Het frame zelf is bij standaard modellen gemaakt uit hout of aluminium. Maak je zelf een bak dan kan je, naast hout, kiezen voor beton, bakstenen of andere materialen om de zijkanten op te bouwen. Gebruik je hout, neem dan behandeld hout of hardhout dat bestand is tegen verschillende weersinvloeden en niet zal schimmelen als het in aanraking komt met de aarde.

Houten koude bakken of bakken gemaakt met bakstenen zijn zwaarder en daardoor meer geschikt voor een permanente plaats in de tuin. Een houten basis komt veel natuurlijker en minder storend over dan bijvoorbeeld een metalen of betonnen frame. Een aluminium frame daarentegen weegt veel lichter en kan je makkelijker verplaatsen als dat gewenst is. Hout heeft het extra voordeel dat het beter isoleert en de warmte beter en langer wordt vastgehouden wat de zaailingen ten goede komt.

Vul de koude bak met een laag moestuingrond van 15 cm of meng compost onder de tuinaarde. Zo heb je een goede basis om van start te gaan. En wist je dat je een koude bak ook kunt combineren met een verhoogde kweektafel? Ideaal voor op het terras of balkon.