Dit is waarom er nu veel lieveheersbeestjes zijn

Is het je ook al opgevallen? De laatste weken en dagen zie je heel veel lieveheersbeestjes die in grote aantallen op trektocht gaan, op zoek naar een plek om te overwinteren. Vooral op warme en zonnige herfstdagen, doorgaans van midden oktober tot eind november, komen ze massaal tevoorschijn. Dit gedrag is typisch voor het veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis), een invasieve soort die in de jaren '90 op verschillende plekken in Europa als biologische bestrijding van bladluizen werd ingevoerd. Intussen komt het kevertje in grote delen van België en Nederland voor.

Veel lieveheersbeestjes in huis

Op zoek naar een plek om te overwinteren

Volwassen lieveheersbeestjes gaan nu op zoek naar een geschikte plaats om de winter te overbruggen. Ze houden van warme oppervlakken, zoals door de zon beschenen witte muren van gebouwen of de schors van bomen. Niet alleen in de stad maar ook op het platteland kom je ze tegen. In Azië, waar het kevertje vandaan komt, leven ze vooral in bergachtige gebieden waar ze overwinteren in zuidgerichte kalkrotsen.

Ze komen binnen langs kieren, verluchtingsroosters en openstaande ramen en deuren. Ook vinden ze vaak een beschut plekje onder de dakpannen of in de spouwmuur. De groepjes kunnen variëren van een tiental tot enkele honderden lieveheersbeestjes en zelf clusters van duizenden exemplaren zijn niet uitgesloten. Door dicht bij elkaar te kruipen ontstaat een microklimaat, een lekker warme plek wat hun kans op overleven groter maakt. Het samentroepen wordt ook gestuurd door feromonen die ze verspreiden.

Ondanks hun kleine gestalte zijn ze toch bijzonder goed aangepast aan extreme omstandigheden. Zo zijn ze, dankzij een antivriesmolecule, in staat om bij ons vorst tot -16,5 ° zonder probleem te overleven. Lieveheersbeestjes gaan dan in 'diapauze', een levenloze periode met een ontwikkelingsstilstand waarin ze tevens vasten. Verstopt achter schilderijen, in gordijnen of in een hoekje van de kamer, maar bijna altijd aan de binnenzijde van een buitenmuur, zitten ze stil te wachten. Tot in februari/maart de lente roept en hen terug uit winterslaap haalt.

Zijn Aziatische lieveheersbeestjes schadelijk?

Deze exotische soort is intussen goed ingeburgerd. Ze doen het zo goed dat ze momenteel de op één na meest voorkomende soort lieveheersbeestjes zijn. Maar hun inburgering gaat helaas gepaard met de achteruitgang van onze inheemse soorten zoals het zevenstippelig lieveheersbeestje. Ze lusten immers niet alleen bladluizen, waarvoor ze oorspronkelijk werden ingezet, ze eten namelijk ook de larven van onze inheemse soorten. Intussen is het verboden om de Aziaten te gebruiken als bestrijdingsmiddel en mogen ze ook niet meer worden geïmporteerd. In tegenstelling tot alle inheemse soorten zijn veelkleurige Aziatische lieveheersbeestjes niet wettelijk beschermd.

Als ze met rust worden gelaten heb je binnenshuis doorgaans weinig overlast van deze diertjes. Enkel bij verstoring scheiden ze een gele, stinkende vloeistof af wat men reflexbloeden noemt. Hierdoor kunnen ze vlekken achterlaten op de muren en het behang. Maar eten en bewegen doen ze niet en na hun winterslaap gaan ze gewoon terug naar buiten.

Als je ze toch liever niet in huis hebt dan kan je tijdens hun zwerfperiode maar beter ramen en deuren dicht houden en kieren en spleten goed afdichten. Zo voorkom je dat ze binnen geraken. Zitten er toch al een aantal binnen? Gebruik dan in geen geval bestrijdingsmiddelen om ze te verdelgen. Vang ze in een potje en zet ze gewoon terug buiten zodat ze op zoek kunnen gaan naar een andere schuilplaats.

Vele mensen hebben de neiging om ze te doden maar omdat het niet eenvoudig is om Aziaten van inheemse te onderscheiden doe je dit beter niet. Je kan op die manier ook de inheemse doden en deze zijn beschermd. Het veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje is vrij groot (5 tot 8 mm) en heeft een zeer grote variatie aan dekschilden en kleurpatronen. Verwarring met andere soorten lieveheersbeestjes is snel gemaakt. Je moet dus al goed kijken en een kenner zijn om het verschil te zien.

Je kan alle lieveheersbeestjes, en zeker de inheemse soorten, helpen door ze een beschut plekje in je tuin aan te bieden. Hang een lieveheersbeesthuisje op een warme plek. Zo voorkom je dat ze binnenshuis overwinteren.