Hoe maak je van je gazon een bloemenweide?

Het ideale gazon is voor iedereen verschillend. Veel mensen houden vast aan het klassieke gazon, maar dat is eigenlijk niet zo waardevol voor de natuur. Met al dat maaien, bemesten en bekalken krijgen bloemen en mossen geen kans om te floreren. Een strak en groen gazon mag er dan wel prachtig uitzien, maar het biedt geen nectar voor insecten en heeft dus weinig waarde voor hen.

Voor natuurliefhebbers is een natuurlijk gazon een absolute must. Geen strak gemaaide grasvelden, maar een overvloed aan wilde bloemen en kruiden, die vaak onterecht als "onkruid" worden bestempeld. Deze natuurlijke omgeving levert een schat aan biodiversiteit: bodemorganismen, insecten, vogels en misschien wel een egel. Wil jij ook genieten van meer bloemen en geurige kruiden in je tuin? Een goede keuze! Ga dan aan de slag met onze waardevolle tips & tricks!

Bloemenweide zaaien

Do's en Don'ts

Als je van je gazon een levendige bloemenweide wilt maken, is het essentieel om geen pesticiden te gebruiken. Dat betekent geen chemische onkruidverdelgers maar ook geen kalk en meststoffen. Op die manier geef je de inheemse bloemen de kans om langzaam hun weg te vinden naar je gazon. Het gras zal trager groeien, waardoor je uiteindelijk minder vaak hoeft te maaien.
Bloemen zoals madeliefjes, paardenbloemen, ereprijs en klaver steken snel de kop op omdat ze bestand zijn tegen betreding. En interessant genoeg, hoe meer je grasveld verschraalt, hoe meer ruimte er ontstaat voor andere soorten zoals gewoon biggenkruid, muizenoortje en gewone margriet.
Laat ook mossen toe! Paddenstoelen houden ervan en ze zijn heerlijk zacht om te betreden met je blote voeten. Mossen komen vooral op vochtige en schaduwrijke plaatsen voor en zijn ook nuttig voor allerlei kleine wezentjes.
Laat het "onkruid" maar voor wat het is. Met de tijd zullen de soorten die er niet thuishoren vanzelf verdwijnen. Als er toch planten opduiken die voor jouw of voor je kinderen hinderlijk zijn (zoals bramen) kun je die eventueel handmatig verwijderen.

Minder maaien

Bloemenweide in de tuin Als je vertrekt van een traditioneel, bemest gazon op een voedselrijke bodem, is het aanvankelijk nodig om regelmatig te blijven maaien. Hoe vaak dit moet gebeuren, hangt af van factoren zoals de bodemkwaliteit, de voedselrijkdom en de vochtigheidsgraad.

In eerste instantie is het belangrijk om de bodem te verschralen door geen meststoffen meer toe te voegen. Daarnaast is het essentieel om na elke maaibeurt het maaisel af te voeren, want ook dit verrijkt de bodem.
Stel je grasmaaier niet te laag in, zodat kruiden zoals witte klaver de kans krijgen om tot bloei te komen. Je kunt eventueel enkele looppaden vrijhouden, terwijl je de rest van het grasveld onbemoeid laat tot eind mei. Op die manier krijg je een goed beeld van welke soorten er opkomen, waardoor je vervolgens je maaischema kunt bepalen.
Maaien blijft belangrijk om de voedingsstoffen uit het gazon weg te nemen, zodat de bodem geleidelijk aan armer wordt. Een handige tip hierbij is om altijd de hoogste stukken weg te maaien, vooral die met de minste variatie aan plantensoorten, terwijl je andere delen ongemoeid laat. Op die manier bereik je het beste resultaat. De ongemaaide delen zijn bovendien een gastvrije omgeving voor de dieren in jouw tuin. Je kan eventueel gebruik maken van een zeis in plaats van een grasmaaier.

Maaischema

Hoe een bloemenweide aanleggen Maai nog een keer in april en geef dan het gras de kans om te groeien tot eind mei. Vergeet niet het maaisel telkenmale af te voeren. Als er eind mei nog voornamelijk gras is en weinig bloemen, plan dan een eerste maaibeurt begin juni, een tweede keer half juli en een derde keer eind september of begin oktober. Afhankelijk van het weer kan het nodig zijn om nog een vierde keer te maaien, zodat het grasveld kort gemaaid de winter kan ingaan. Afhankelijk van de bodemgesteldheid, kan het nodig zijn om dit maaischema enkele jaren aan te houden.

Als je tegen eind mei al een verscheidenheid aan kruiden en bloemen zoals boterbloemen en weegbree ziet, ben je goed bezig en hoef je alleen in juni en rond eind september te maaien. Je kunt ook elk deel van je grasveld/bloemenweide apart bekijken en besluiten of een extra maaibeurt in de zomer nodig is voor bepaalde delen met meer gras. Laat bij de eerste maaibeurt in juni wat bloemen staan, zodat ze zich verder kunnen uitzaaien.

De omschakeling naar een bloemenweide is geslaagd wanneer soorten zoals margrieten, boterbloemen, knoopkruid, pinksterbloemen (als de bodem vochtig genoeg is), rapunzelklokje, rode klaver, koekoeksbloem, duizendblad,... je gazon hebben overwonnen. Je tuin zal nu bruisen van leven en een waardevolle bijdrage leveren aan de natuur! In dit geval maai je eind juni of begin juli op vochtige bodems, en midden tot eind augustus op wat drogere bodems. In september tot begin oktober, of zelfs nog later, is het tijd voor de tweede maaibeurt, zodat de bloemen de kans krijgen om zaad te vormen. Het is belangrijk om dit maaischema jaar na jaar aan te houden om de bloemenweide te behouden.

Bloemenmengsels inzaaien

Naarmate de bodem armer wordt, zullen inheemse bloemen vanzelf tevoorschijn komen. Dit natuurlijke proces kan echter behoorlijk wat tijd vergen. Als je niet kunt wachten en snel resultaat wilt zien, kun je inheemse bloemenmengsels zaaien op kale plekken in het gazon. Dit geeft je een snelle en gerichte manier om de bloemenweide van je dromen te creëren.

Lees ook onze "Tips bij de aanleg van een bloemenweide".