Tuinleven in november
Denk niet alleen aan de vogels die niet naar het zuiden trekken om te overwinteren, maar ook aan de egels, salamanders, kikkers en padden die nu op zoek gaan naar een rustige en veilige plek om te overwinteren. Ook insecten zoals oorwormen, pissebedden, lieveheersbeestjes, hommels en bepaalde vlinders zoeken beschutting. Laat holle stengels, takken en dood hout in je tuin liggen; ze bieden een perfecte overwinteringsplek voor deze dieren.
Tuinvogels
Na een vrij zachte oktobermaand maakt het tuinleven zich klaar voor november. Vele bessen zijn in deze maand een lekkernij voor tuinvogels. Ik denk aan de vruchten van slee- en meidoorn. Ook rozenbottels en sierappels komen stilaan op de menukaart. Ze zijn voornamelijk in trek bij lijsterachtigen zoals de merel, de zanglijster en de wintergasten koperwiek en kramsvogel.
Hang nu reeds nestkasten en -buidels op als schuilgelegenheid voor het barre weer. Hou ze op voldoende afstand van de vogelvoederplaatsen zodat schuilende en rustende vogels dit ongestoord kunnen doen. Uiteraard vullen we de voedersilo's en -tafels rijkelijk en voederen we de tuinvogels op verschillende niveaus zodat iedereen zijn deel krijgt.
Zoogdieren
Terwijl de egel ernstig overweegt om aan zijn winterslaap te beginnen, kunnen wij alvast even nadenken over hoe we onze tuin nog beter kunnen inrichten om ze te helpen. Schuilplaatsen, egelpoortjes,... kunnen allemaal met eenvoudige middelen worden voorzien. Egelpoortjes zorgen ervoor dat de egels van tuin naar tuin kunnen migreren zonder de straat op te gaan.
Heb je ergens een houtstapel liggen die klaar is voor een kampvuur? Zorg er dan zeker voor dat er geen egel is ingetrokken om zijn winterslaap te doen. Snel even controleren dus alvorens het vuur aan te steken.
Bijen en hommels
Het is tijd om de bijenhotels te checken. De hommel- en wespenkolonies zijn intussen zo goed als uitgedund. De koninginnen gaan nu snel op zoek naar een plaats om de winter door te brengen. Heb je een hommelhuis in de tuin staan of hangen, dan bestaat de kans dat er een hommelkoningin in zal overwinteren. Insectenhotels laat je gewoon hangen. In dichtgemetselde gangen ontwikkelen de larven zich tot pop. In het voorjaar kruipen de bijen dan uit hun cocon en komen ze naar buiten als het warmer wordt.
Andere insecten
Het bruine zandoogje overwintert als rups terwijl het bonte zandoogje als een pop of larve de winter doorbrengt. Het kan dus interessant zijn een oogje in het zeil te houden tijdens de winteropkuis. Planten waarop deze rupsen zich bevinden kunnen worden gespaard.
Vlinders zoals de dagpauwoog overwinteren als volwassen imago en gaan op zoek naar spleten en kieren. Hang voor hen een vlinderhotel op in je tuin.
Amfibieën
Laat de vijver in rust en wacht met het reinigen tot het voorjaar zodat het leven niet wordt verstoord vlak voor de koude wintermaanden. Sommige bruine kikkers houden er namelijk van om in het slib op de vijverbodem te overwinteren. Ze voorzien zich dan van zuurstof via huidademhaling. Hou een deel van de vijver ijsvrij zodat het water steeds van zuurstof wordt voorzien.
Bepaalde soorten zoals de gewone pad en de alpenwatersalamander overwinteren doorgaans op het land. Voor hen kan je een kikker- en paddenhuis in de tuin voorzien of een stapel hout, een dakpan of stenen waar ze zich in kunnen terugtrekken. Plaats het in de buurt van je vijver of poel. Van zodra het koeler wordt, zoeken ze een plek om te overwinteren.