Wisteria: klimplant met een regen aan blauwe bloemen

Blauwe regen is een winterharde, vrij sterk groeiende klimplant. De blauwe regen werd vroeger onder kwekers “Glycine” genoemd. De naam “Wisteria” is afkomstig van een Amerikaans hoogleraar C. Wistar. Eens aangeslagen groeit deze klimmer vrij sterk en kan tot 10 meter lange takken geven. De plant behoort tot de familie van de vlinderbloemigen (FABIACEAE) waartoe ook bijvoorbeeld lupine en tuinboon behoren.

Soorten en variëteiten

De twee voornaamste soorten, die ook vlot in de handel verkrijgbaar zijn:

(1) Wisteria sinensis (afkomstig van China; Kanton)
(2) Wisteria floribunda (afkomstig van Japan, in het Japans “Fuji” genoemd).

Er bestaan ook kruisingen van de twee voorgaande, hybriden, bekend onder de naam:
(3) Wisteria x formosa

Een minder voorkomende soort is:
(4)Wisteria brachybotrys (syn. W. venusta).

U zal merken dat alle Wisteria’s niet alleen in blauw, maar ook uit andere kleuren bestaan: van wit, blauw, roze, lila naar paars toe. De bloeiperiode is van begin mei tot half juni, naargelang de variëteit.

1. WISTERIA SINENSIS

Deze is linksdraaiend (van onder naar boven bekeken), dus tegen de wijzers in, dus tegen de zon in. Dit kan als controle dienen bij aankoop.

Enkele voorbeelden:

Wisteria sinensis: lila-blauw van kleur, de meest voorkomende, goedgeurend, bloementrossen tot 20-25 cm. lang (aan te raden)
Wisteria sinensis ‘Alba’: witte bloemtrossen, ongeveer 20 cm. lang, late bloei
Wisteria sinensis ‘Boskoop’; 25 cm. lang, lilablauwe, dikke bloemtrossen
Wisteria sinensis ‘Caroline’; donker violetpaars, tot 30 cm. lange bloemtrossen, dikke trossen, geurend, vroegbloeiend
Wisteria sinensis ‘Prematura’; roze bloemtrossen, bloeit als jonge plant vrij snel, iets minder groeikrachtig (aan te raden)
Wisteria sinensis ‘Rosea’; lilaroze bloemtrossen

Bij de meeste Wisteria sinensis variëteiten bloeien de bloemen vóór het uitlopen van het blad. Het is aan te raden om geënte planten te kopen of afleggers van oudere reeds bloeiende planten. Bij zaailingen duurt het zeer lang eer men bloei heeft. Bij geënte planten moet men eventjes de “wilde” takken verwijderen die zich onder het entmerk zouden ontwikkelen.

2. WISTERIA FLORIBUNDA (FUJI)

Deze is rechtsdraaiend (van onder naar boven bekeken), dus wijzerszin, dus met de zon mee. Over het algemeen goede groeiers, geschikt om grote oppervlakten te bedekken, deze floribunda’s geven lange bloemtrossen. De bloemtrossen ogen iets ‘ijler’ wegens hun lengte, en wat kleinere bloempjes, maar zijn prachtig van op een verre afstand. De bloei valt meestal na half mei. Sommige variëteiten bloeien voor het uitlopen van het blad, andere als de bladeren al wat meer zichtbaar zijn. De bladeren hebben elf tot negentien blaadjes.
Enkele voorbeelden:

Wisteria floribunda ‘Longissima Alba’; zeer lange witte bloemtrossen (aan te raden)
Wisteria floribunda ‘Pink Ice’; lichtroze, matig lange trossen (= ‘Hobeni’)
Wisteria floribunda ‘Murasaki Noda’; violetpaars (tweekleurig)
Wisteria floribunda ‘Black Dragon’(= Violacea Plena’); diep violetpaars, gevulde bloem
Wisteria floribunda ‘Macrobotrys’ (syn. Multijuga); violetblauw, zeer lange trossen (aan te raden)

3. WISTERIA x FORMOSA

Hoge klimplant, met van rechts naar links windende takken, rechtsdraaiend (van onder naar boven bekeken), met dertien tot vijftien blaadjes per blad. Zeer mooie en bloeirijke Wisteria’s. Ze bloeien snel als jonge plant.
De twee belangrijkste zijn:

Wisteria formosa ‘Issai’; mooie bloemtrossen van 25 cm. lang, diep lilablauw, zeer bloeirijk en reeds op jonge leeftijd, bloeit lang! (aan te raden)
Wisteria formosa ‘Issai Perfect’; diep lilablauw, langere trossen, iets minder lang bloeiend dan voorgaande

4. WISTERIA BRACHYBOTRIS (synoniem W. venusta)

Zeer bloeirijke, matig hoge klimplant, met kortere maar vele bloemtrossen. Na de bloei verschijnen lange bladeren. Deze plant wordt in België nog niet zoveel aangeboden.
Enkele voorbeelden:

Wisteria brachybotris ‘Alba’: (syn. W. b. ‘Shiro Kapitan’) witte, korte bloemtros (mooi)
Wisteria brachybotris ‘Purpurea’: mooie, purpere, korte bloemtros

Standplaats

De blauwe regen groeit graag met zijn takken in volle zon. In de schaduw kan ook, maar toch moet je rekenen op minstens zes uur zonneschijn per dag. Ze groeien best in een grond rijk aan organisch materiaal, niet noodzakelijk rijk aan meststoffen. Ze houden wel van vochtige grond. Indien je ze toch meststoffen wenst te geven, gebruik dan een meststof met een hoog fosforgehalte om de bloei te bevorderen. De grond mag echter geen kalk bevatten anders krijg je geel verkleuringen in het blad. Het is best een blauweregen aan de oostkant, zuid- of westkant te planten. Indien je blauwe regen in pot kweekt, mag deze buiten blijven staan. Bij heel strenge winters de potkluit afdekken. Ook opletten voor lentenachtvorst waarbij de prille bloemtros door de nachtvorst kan geraakt worden.

Gebruik

Blauwe regen is zeer veelzijdig in gebruik! Als prachtige gevelklimmer: in het voetpad of terras volstaat het om een tweetal tegels weg te nemen en daarin te planten. De klimmer begroeit gemakkelijk paal, hekwerk, pergola in hout of metaal, bogen, balkon en als begroeiing over het tuinhuis. Een andere mogelijkheid is om zelf één stam op te kweken en op 1,5 à 2 m. hoogte de plant in te snoeien, zodat er een “treurvorm” ontstaat. Onze klimplant leiden langs horizontale draden geeft een vertraging van de sapstroom en bevordert de bloemknopvorming. Gebruik hiervoor dikke geplastificeerde ijzerdraad en een paar stevige oogvijzen. De hoofdgesteltakken die langs de draden groeien kan je vastleggen met groene plastiek aanbinddraad welke men in boomkwekerijen gebruikt. Een alternatief is gewone koord maar dit dient wel jaarlijks gecontroleerd te worden.
Opgepast! Let erop dat de takken zich niet rond de ijzerdraad wikkelen; dit voorkomt problemen met ingroeien en afknappen der gesteltakken.

Planten, opkweek en verzorging

De meeste blauwe regens die in de handel te koop zijn worden in pot aangeboden. Let erop bij het planten de grond wat te verbeteren met compost of daarvoor geschikte humusrijke potgrond. Zorg ervoor de entplaats niet onder de grond te steken, zodat latere “wildscheuten” duidelijk zichtbaar zijn . Plaats een lange steunstok of paal en bind de hoofdtak losjes tegen de steunstok aan. Je kan twee tot vier hoofdgesteltakken behouden. De verlengingsgroei kan je jaar na jaar verder leiden, tot de gewenste grootte is bereikt. Wisteria’s in pot vragen een regelmatige bemesting (vooral hoog fosforgehalte) en watergift. Zeer geschikt zijn W. formosa ‘Issai’ en W. sinensis ‘Prematura’, ook de overige soorten komen in aanmerking. Wisteria’s in pot staan graag in de zon. Wisteria’s zijn weinig of niet onderhevig aan ziekten en plagen.

Bloei en snoei

Blauwe regen bloeit op korte zijtakken van de hoofdgesteltakken. We vinden deze jonge twijgen en bloemknopen ingeplant op meerjarige takken. Het is van belang eerst de verlengenistakken te leiden tot de gewenste lengte. Op de gesteltakken komen de bloeitwijgen. Indien de bloembotten duidelijk zichtbaar zijn kan men juist boven de bloeiwijze deze tak insnijden (april).

Ziet men geen bloembotten dan wacht men best tot na de normale bloeiperiode om te snoeien. Het duurt wel drie jaar eer we wat deftige bloei te zien krijgen, dus een beetje geduld.

Zomersnoei (augustus)
Naargelang de plaats die de blauwe regen mag innemen kan men in de zomer, eind augustus, de plant wat insnoeien. De verlengenistakken worden niet ingesnoeid. De nieuwe zijtakken van de hoofdgesteltakken kunnen tot op 35 cm. terug gesnoeid worden.

Voorjaarssnoei (februari-maart)
Deze bestaat erin de takken die we in de zomer hebben ingekort, nog verder in te snoeien tot op 10 à 15 cm. Onderaan deze twijgen moet er uiteindelijk bloembot verschijnen. De uitgebloeide bloeiwijze van het vorige bloei jaar mag men dan ook wegknippen. Let erop geen oudere takken met bloemtwijgen weg te knippen.

Vermeerdering

Vermeerdering kan gebeuren door zaaien, afleggen, enten en stekken.

Zaaien

Zaaien is niet aan te raden omdat we niet zeker zijn van de bloei, het kan 10 jaar duren eer we wat bloeitrossen zien. Afleggen
Afleggen kan gebeuren door in juni een jonge, éénjarige twijg lichtjes te verwonden, in te graven en te bedekken met grond. Voorwaarde is dat de grond vrij vochtig blijft. In november kunnen we controleren of de twijg is beworteld. Indien er voldoende wortels aan zijn, voorzichtig uitgraven en de jonge plant van de moederplant losknippen. Daarna de aflegger verplanten of inpotten. Een goede raad: vermeerder enkel planten die rijk en vlug bloeien en waarvan je de naam zeker weet.

Enten

Enten wordt het meest door de beroepskweker toegepast. Het enten gebeurt vaak op reeds ingepotte zaailingonderstammen tijdens de winterperiode (februari - april). Men noemt dit enten uit de hand. De meest gebruikte entwijze is de spleetent. Nadat de ent met bindelastiek is vastgebonden, wordt deze volledig in de was gezet. De geënte planten worden in een vorstvrije kas gezet om het samengroeien te bevorderen. Later worden de gelukte enten verpot en aan een steunstok gebonden. Let er op enkel enthout te nemen van gezonde, bloeirijke planten waarvan je de juiste naam weet!

Stekken

Stekken kan ook door de liefhebber gebeuren. De stekperiode is mei-juni. Men neemt stek van jong hout. Stekken kan in speciale stekgrond of in een mengsel van 2 delen turf en 1 deel zand, onderaan de stek verwonden, licht vochtig houden. Stekken nemen van planten die in de serre geforceerd zijn zou een hoger slagingspercentage opleveren.

De blauweregen is een bijzondere klimplant. Men moet wel wat geduld aan de dag leggen om de eerste jaren de plant goed te verzorgen en te leiden zonder veel bloei. Daarna worden we echter jaarlijks overvloedig beloond met een overweldigende bloemenpracht! De moeite waard om te proberen. Blauwe regen is echt een prachtklimmer met veel mogelijkheden!

Wisteria