Soorten nachtvlinders in jouw tuin

Gans de maand juli staat in teken van vlinders. Natuurpunt roept iedereen op om tussen 6 en 28 juli vlinders te tellen in de tuin. Men denkt dan onmiddellijk aan dagvlinders zoals een dagpauwoog, het zandoogje, de atalanta of het koolwitje maar misschien kan het ook leuk zijn om te ontdekken welke vlinders er ’s nachts in jouw tuin rondfladderen?

Wil je zeker zijn dat het om een nachtvlinder gaat dan kijk je best naar de voelsprieten of de stand van de vleugels. Bij nachtvlinders (ook de dagactieve) zijn de voelsprieten of antennes draadvormig of geveerd. Hun vleugels leggen ze in rust plat. Dagvlinders hebben een verdikking op het einde van hun voelsprieten, een knoopje als het ware. In rust houden ze hun vleugels dichtgeklapt boven hun lichaam. Nachtvlinders maken gebruik van feromonen om hun partner te lokken. Op die basis zijn ook de buxusmottenvallen met feromonen gebaseerd. Dagvlinders kiezen hun partner op basis van visuele aantrekkingskracht.

In de volksmond worden nachtvlinders vaak motten genoemd. Hun kleuren zijn meestal niet zo opvallend als die van de dagvlinders maar toch zijn er een aantal heel mooie exemplaren. Je zal versteld staan als je even de tijd neemt om de nachtvlinders in jouw tuin te determineren.

Hoe nachtvlinders waarnemen?

Dagactive nachtvlinders zijn makkelijk waar te nemen. Ze vliegen namelijk overdag en je vindt ze vooral op sterk geurende bloemen en struiken zoals kamperfoelie, spoorbloem en vlinderstruik. De kolibrivlinder zie je vaak bij valavond en valt op door zijn snelle bewegingen en lange tong die even lang is als de lengte van zijn lichaam.

Waardplanten zijn koninginnekruid, vlinderstruik, kamperfoelie, teunisbloem, verbena, lavendel en spoorbloem maar ook brandnetels, klaver en klimop. Deze planten lokken echt vlinders naar jouw tuin. Overdag rusten de nachtvlinders op een muur of tussen spleetjes in een tuinbank, een struik of tussen hoopjes kreupelhout. Op het moment dat het begint te schemeren en de andere dieren in rust gaan, worden de nachtvlinders stilaan actief. In het donker kan je, gewapend met een zaklantaarn, op zoek gaan. Ze komen vaak af op rottend fruit, kadavers van dieren en uitwerpselen, al zijn deze laatste twee niet zo interessant om in de tuin toe te passen als lokmiddel. Je kan ze ook lokken door suikerstroop aan een boom te smeren. De zoete geur trekt hen aan.

Buzzy Seeds bloemenmix voor vlinders - 50 m²

^€15⁹⁹

Bekijk in onze webshop

Esschert design vlindernectar - 200 ml

^€4⁴⁹

Bekijk in onze webshop

Licht speelt bij nachtvlinders een belangrijke rol. Denk maar aan de fladderende vlinders rond straatlantaarns en op de camping rond het verlicht sanitairblok. Met een speciale lichtbak of wit laken en een lamp zal je dus nog het meeste succes hebben. Er bestaan speciale lampen die heel veel UV-licht geven en een bijzondere aantrekkingskracht hebben op heel wat soorten. Waarom ze zich precies aangetrokken voelen tot licht is nog niet helemaal bekend maar één van de theorieën is dat de vlinders de lichtbron aanzien als een natuurlijk navigatiebaken zoals de maan of de sterren. In tegenstelling tot de hemellichamen is de afstand tot de lichtbon veel korter waardoor ze gedesoriënteerd raken en in de trechtervormige bak glijden of neerploffen op het witte laken. Het voordeel van een lichtbak is dat je rustig kan slapen en tegen de vroege ochtend de nachtvlinders kan determineren om ze daarna terug los te laten. De vlinders zullen hier geen hinder van ondervinden. Sommige exemplaren zijn zo rustig dat je ze gewoon kan optillen met een takje en op een boom of struik kan plaatsen om ze te fotograferen in een meer natuurlijke omgeving. Anderen vliegen onmiddellijk weg van zodra je de lichtbak opent.

Met een beetje geluk tref je een pijlstaartvlinder. Het is een familie van grote vlinders die heel indrukwekkend zijn. Op de foto zie je een populierenpijlstaart die gevangen is met een lichtval in een kleine stadstuin. De vlinder heeft een spanwijdte van ca. 7 tot 9 cm. Door zijn camouflagekleuren valt hij in de natuur nauwelijks op. Andere soorten die je kan aantreffen zijn: de hopwortelboorder, gamma-uil (zowel dag- als nachtactief), seringenvlinder, wapendrager, kortzuiger, hermelijnvlinder, huismoeder en natuurlijk de meest bekende en ook meest gevreesde buxusmot. 

Foto's: Wim Acke