Schelpen op het strand en in onze tuin

Schelpen oefenen een ware aantrekkingskracht uit op menig kustbezoeker en zeker op de spelende kinderen langs het strand. De verleiding om tijdens een strandwandeling een mooie exemplaar uit te zoeken is groot. Zelf heb ik intussen een kleine verzameling van schelpen en fossielen die ik als reissouvenir uit verschillende landen heb meegebracht. Als je ze even van dichterbij bekijkt zijn het allemaal pareltjes van de natuur.

Maar wat zijn schelpen?

Met schelpen worden de beschermende omhulsels van schelpdragende weekdieren of Mollusca bedoeld. Ze zijn opgebouwd uit kalk en mineralen en geven bescherming aan het dier tegen predatoren, kwetsuren en uitdroging want het leven van het diertje kan kort zijn, terwijl de levensloop van de lege schelp vaak dan pas begint.

Lang geleden werden schelpen gebruikt als betaalmiddel of als gebruiksvoorwerp. Dit blijkt uit de vele archeologische vondsten in gans Europa. Ook als sieraad en als decoratief element werden ze gebruikt omwille van hun kleur en vorm. Al zijn de schelpen langs onze stranden niet zo kleurrijk dan deze in tropische gebieden, kunnen ze toch heel mooi zijn als je ze van dichtbij bekijkt. Door de jaren heen krijgen ze vaak een bijzonder patroon die hen stuk voor stuk uniek maakt en wijst op een lange geschiedenis en een verre reis die ze hebben afgelegd. Want lang niet alle schelpen die we langs onze kust vinden zijn inheemse soorten maar kunnen door de stroming bij ons zijn aangespoeld.

Fossiele schelpen

soorten schelpen aan zee Fossiele schelpen hebben een lang verhaal te vertellen want ze kunnen honderden, duizenden tot zelfs miljoenen jaren oud zijn. Het zijn veelal pleistocene fossielen. Lege schelpen kunnen jaren lang bedolven onder een dikke laag zand in de zeebodem overleven. Door zeestromingen woelen ze op een gegeven moment los uit afzettingen voor de kust en worden ze op het strand achtergelaten wachtend op een volgende bestemming.

Schelpen die tot onze recente fauna behoren zijn min of meer doorschijnend als je ze tegen het licht houdt. Fossiele schelpen daarentegen laten geen licht door en zijn donkerbruin of donkerblauw van kleur. Ze komen uit het pleistoceen, een tijdvak uit de geologische tijdschaal van 2.58 miljoen tot 11.700 jaar geleden of uit een nog vroeger tijdvak, nl. het Plioceen. Zwinkokkels bijvoorbeeld zijn fossiele schelpen die we aan onze kust vaak aantreffen.

schelpen en zand

Schelpen in de tuin

Schelpen zijn leuk op het strand of een interessant studieobject maar ze kunnen ook een mooie aanvulling zijn in onze tuin. Wandelen op een pad van zeeschelpen geeft ons een waar vakantiegevoel.

Een mulchlaag van schelpengruis zorgt er dan weer voor dat de grond niet uitdroogt. Bij afbraak wordt de kalk uit de schelpen door de bodem opgenomen wat goed is voor kalkminnende planten zoals Buxus en lavendel. Voor zuurminnende planten zoals heide en rododendrons kan dit dan weer een nadeel vormen. Het is dus opletten waar je een dergelijke mulchlaag aanbrengt.

Gebroken schelpen rond planten houden de slakken tegen en onderaan een bloempot zorgen ze voor een goede afwatering.