Hippe rozen hebben bottels, rozenbottels!
In theorie produceren alle rozen bottels, maar in de praktijk gebeurt dit vaak niet omdat uitgebloeide bloemen snel worden weggeknipt om nieuwe bloei te stimuleren. Als je ervoor kiest om enkele of alle uitgebloeide bloemen aan de struik te laten, krijg je opvallende bottels in de vroege herfst die de tuin tot diep in de winter kleuren.
De meeste bottels komen van rozensoorten die als solitair, in hagen, of als verwilderde rozen worden geplant en weinig snoei nodig hebben. Ook rambler- en klimrozen zijn een goede keuze, hun bloemtrossen veranderen in honderden rozenbottels.
Rozen zijn familie van de appel, dus het is geen verrassing dat rozenbottels eetbaar zijn. Ze smaken een beetje scherp, zoals wilde appelen, en bevatten tot tien keer meer vitamine C dan sinaasappels. De beste tijd om bottels te oogsten is net na de eerste vorst, wanneer ze iets zachter zijn geworden maar nog steeds een goede structuur en mooie kleur hebben. Het is natuurlijk belangrijk om niet alles te oogsten, want ook tuinvogels lusten ze graag!
Interessante bottelrozen
- Rosa canina of hondsroos, is een oude bekende. Tuinvogels zijn dol op de eivormige bottels, die ook in de keuken verrassend veelzijdig zijn. Deze roos is ideaal voor een gemengde haag en bloeit uitbundig in de vroege zomer met lichtroze bloemen. Hondsrozen worden ongeveer drie meter hoog en anderhalve meter breed.
- Rosa filipes ‘Kiftsgate’ is een prachtige klimroos met roomwitte, enkelvoudige bloemen die vaak in trossen van honderden bloeien aan de laaghangende takken. Dit resulteert in een overvloed aan oranjerode bottels. Deze roos heeft een hoge boom of een hoog gebouw nodig om tegenaan te groeien, omdat ze wel 15 meter hoog en 6 meter breed kan worden.
- Rosa ‘Frau Dagmar Hastrup’ produceert kleine oranjerode bottels die lijken op kerstomaatjes. In de zomer is deze stevige struik bedekt met lichtroze bloemen die naar kruidnagel ruiken. De struik wordt ongeveer 120 cm hoog en breed.
- Rosa ‘Madame Grégoire Staechelin’ is een prachtige klimmer met reuzebottels die van geel naar rozerood verkleuren. Ze ontstaan uit dubbele, lichtroze bloemen die in mei bloeien. Hoewel deze roos gevoelig is voor schimmelziekten, maakt haar schoonheid dat meer dan goed.
- Rosa moyesii produceert unieke urnvormige oranje-rode rozenbottels. Deze uitstekende borderroos heeft sierlijk gebogen takken en enkelvoudige roze of donkerrode bloemen in de zomer. Ze kan een hoogte van 4 meter en een breedte van 3 meter bereiken.
- Rosa setipoda heeft urnvormige donkerrode bottels aan sierlijk gebogen takken. In de zomer bloeit deze twee meter hoge en brede struik met lichtroze bloemtrossen.
- Rosa rugosa is een robuuste hondsroos met glanzende bottels die lijken op kerstomaten, perfect voor een gemengde haag. Deze geliefde plant heeft heerlijk geurende bloemen die uit roze knoppen komen en trekt tuinders, hobbykoks en vogels aan. De struik wordt tot 200 cm hoog en breed.
- Rosa spinosissima, beter bekend als de Schotse roos is een charmante maar zeer stekelige soort. Paarse tot zwarte bottels volgen op de witte vroege bloei in de eerste zomermaanden. Met een breedte van 120 cm wordt deze rozenstruik breder dan hoog.
Ze komen in vele vormen en kleuren, en allemaal zijn ze eetbaar, al smaakt de ene beter dan de andere. Ze worden gebruikt voor thee en jam, en zijn een belangrijke wintervoeding voor tuindieren en vogels. Bovendien zijn ze decoratief en zitten boordevol vitamines voor iedereen!
Recepten met rozenbottels
Rozenbottelchutney:
Was de rozenbottels (liefst hondsroos- of eglantierbottels, die zijn steviger). Verwijder de kroontjes en de steeltjes, halveer ze en haal ook de pitjes eruit. Spoel de pittenvrije stukjes goed en zet ze net onder water. Laat 10 minuutjes koken op een zacht vuur. Giet af, maar bewaar het kookvocht. Neem 2 kopjes van dat vocht en doe er één kopje witte wijnazijn bij. Overgiet hiermee de rozenbottels en weeg alles. Doe er vervolgens dezelfde hoeveelheid suiker bij. Breng het geheel weer aan de kook en laat zachtjes verdampen tot je de gewenste sapdikte krijgt, 15 minuutjes kan al voldoende zijn.
Rozenbottelsiroop:
Je eigen bottelstebeste rozenbottelsiroop of rozenbotteljam maken heeft niets dan voordelen. Je plukt de bessen van de wilde roosjes, was en hak ze met een mixer. De pitjes mogen bij het vruchtvlees blijven. Overgiet alles met water tot de bottels drie centimeter onder zitten. Laat even tot aan het kookpunt komen. Een nachtje laten staan en alles door een neteldoek doen, is de volgende stap. Neem 1 liter vocht en doe er 500 gram suiker bij. Laat alles nog even opkoken en giet je glazen bokaaltjes boordevol met het vocht. Een geut van deze siroop is reuze lekker op ijs, pudding, pannenkoeken en cake!