Overal groenten en kruiden
Groenten, kruiden en smakelijke bloemen groeien net zo lief in een border, op het terras of balkon en zelfs tegen een muur omhoog. Meer dan enkele vierkante meters oppervlakte heb je niet nodig om van vroeg tot laat te zaaien, te planten en te oogsten. Maak het je gemakkelijk en deel je tuintje op in perken met zijden van telkens 1,20 meter. Op die manier kun je langs alle kanten aan en in je tuintje werken zonder verder te hoeven reiken dan een armlengte. Wanneer je met boordplanken de bedjes omhoogtilt, zorg je voor nog meer comfort, want dan ligt het zaai- en plantvak wat hoger dan het paadje. Het is mooi, scheelt in onderhoud en stimuleert gezonde groei, want het warmt de grond sneller op en zorgt voor een betere lucht-waterverhouding.
Zaai en plant overvloed
Houd je bij het zaaien en planten niet aan de afstanden die op de zaadzakjes staan. Radijsjes bijvoorbeeld mogen echt wel op minder dan 5 cm van elkaar groeien. Je plukt de mooiste exemplaren toch al zodra ze knikkergroot zijn. 2 cm volstaat dus. Idem voor bijvoorbeeld snijbiet. Zaai dicht bij elkaar, pluk de jongste blaadjes als lentesla en laat drie of vier planten doorgroeien.
20 x oogsten/m²
Met wat planning ga je op drie vierkante meter tuin voor een minstens even veelzijdige en mogelijk zelfs even grote oogst als veel tuinliefhebbers in een grote moestuin. Werk in vakjes van 30 x 30 cm. Elk van die veldjes is goed voor 90 centimeter radijsjes, 5 preiplanten, 3 stuks kropsla, 1 knolselderij, ... In hoeveelheid moet je de eigenaar van de grote moestuin het nakijken geven, maar bedenk wel dat hij/zij zelden tot nooit opeet wat hij in één keer zaait of plant. Het teveel moet richting diepvries - vaak met verlies van antioxidanten en vitaminen B en C, of gaat in het slechtste geval zelfs op de composthoop.
Is een veldje leeg geoogst? Ga voor een volgende groente. Op die manier scoor je elk jaar tot bijna 75 keer groenten op de amper drie vierkante meter tuin.
Mooi tussen bloemen!
Is er in je border een vaste plant dood of voldoet ze niet langer aan je wensen, vervang ze dan eens door een smakelijke groente of heerlijk kruid. De meeste zijn echte juweeltjes; alleen moet je even door het traditionele denken heen van 'het is maar een groente'. Minipepers en tomaten in soorten en maten zorgen voor rode accenten tussen vaste planten, terwijl palmkool, snij- en knolselderij alle troeven van hun donkere bladeren uitspelen. Ui, sjalot, prei en knoflook geven verticale accenten en artisjok gaat voor een charme waar menig andere sierdistel jaloers op is. Even hoog en groots als artisjok en zeker ook een plaats in de border waard is yacon of appelwortel. De plant zorgt voor mooi groen, zacht blad en laat je in oktober gemakkelijk 5 kilogram smakelijke wortels oogsten. Zorgen over hoe deze plekken de winter ingaan? Vul ze in de herfst met tulpen en andere voorjaarsbloeiende bolgewassen. Reserveer eventueel één plek voor het in de grond stoppen van knoflookteentjes, die je in juni heerlijk verse knoflook leveren.
Potten als alternatief
Is je buitenruimte beperkt tot alleen maar een balkon of verharding, ga dan voor een pottencollectie. Groenten, kruiden en eetbare bloemen hebben geen volle grond nodig om te groeien! In potgrond hebben ze het zelfs vaak nog meer naar hun zin! Houd het strak of juist speels met potten en bakken in verschillende formaten en bonte kleuren. Neem ze wel ruim. De diameter of smalste zijde moet minstens 25 cm zijn om voldoende groeioppervlakte te hebben, en minimaal 30 cm diepte hebben, zodat de wortels hun ding kunnen doen. Geef voor zware potten voorrang aan exemplaren met (ingebouwde) wieltjes of schuif er een plantentrolley onder, zodat je ze af en toe opzij kunt schuiven.
Bijzonder mooi!
Gebruik groenten en kruiden zeker als smakelijke variant van sierplanten. Rabarber en courgette zijn waardige vervangers voor hosta, en suikermaïs is een lookalike van bamboe. Moet een tuinscherm of muur groen aangekleed worden, denk dan niet aan klimop of clematis, maar aan pronkbonen en rijs- of klimerwt. Kleurige accenten nodig? Zaai en plant groene en paarse koolrabi of snijbiet in rainbow mix. Werk af met geurende kruiden die je vaak in de keuken gebruikt.
Om te tuinieren heb je geen groene vingers of ervaring nodig. Iedereen kan het, zelfs in een bak of een pot op het terras of het balkon. In het Zakboek voor de hapklare moestuin schuiven tuinjournalist Marc Verachtert en tuinexpert Bart Verelst bekende, maar ook minder bekende groenten, fruit, kruiden en eetbare bloemen naar voren. Bij elke plant wordt grondig besproken wanneer je moet zaaien of planten, hoe je de plant moet verzorgen om de meest verfijnde smaak te krijgen, wanneer je moet oogsten. Bovendien geeft Marc bij elke plant een originele teelttip.