Wespen: soorten en bestrijding

Gezellig keuvelen met vrienden bij een kopje koffie of een lekkere barbecue - dat hoort nu eenmaal bij een geslaagde zomer. Dat klinkt in eerste instantie heel ontspannend, maar wespen komen spijtig genoeg maar al te graag de rust verstoren. De insecten kunnen voor heel wat overlast zorgen en ook een reëel gevaar vormen voor mensen met een wespenallergie. In dit artikel ontdek je wat je tegen wespen kan doen en hoe je wespensteken kan voorkomen.

De verschillende soorten wespen

Iedereen ter wereld is het erover eens: wespen zijn agressieve en bijzonder vervelende insecten. Hier zijn twee soorten in eerste instantie verantwoordelijk voor: de Duitse wesp (Vespula germanica) en de gewone wesp (Vespula vulgaris). Tijdens hun zoektocht naar voedsel vertoeven ze heel graag in de buurt van de mens. Als je echter het gevoel krijgt dat de insecten in de late zomer steeds vervelender en ook agressiever worden, dan heb je gelijk. Zolang de diertjes voor hun kroost moeten zorgen, halen ze hun voedsel voornamelijk uit eiwitten in de vorm van insecten en vlees. In de late zomer veranderen de wespen hun gedrag en hebben ze suiker nodig om te overleven. Dan hebben ze het voornamelijk gemunt op fruitcakes en vruchtensappen.

De Duitse wesp en de gewone wesp zijn slechts twee van de honderden wespensoorten die inheems zijn in onze contreien. Zo zijn er bijvoorbeeld ook nog de boswesp (Dolichovespula sylvestris) en de Europese hoornaar (Vespa crabro). Ondanks alle vooroordelen zijn ze trouwens minder gevaarlijk dan de gewone wesp - tenminste zolang je het nest van de insecten niet nadert. In tegenstelling tot deze vier exemplaren hebben niet alle inheemse wespensoorten een zwart-geel gekleurd lichaam.

Waarvoor zijn wespen nuttig?

Ook al zijn de meesten onder ons niet zo een fan van wespen, het zijn juist heel nuttige diertjes die een belangrijke bijdrage leveren aan een functionerend ecosysteem. Om voor het nageslacht te zorgen, jagen ze bijvoorbeeld op vliegen, muggen en bladluizen en nemen ze zo de rol van natuurlijke ongediertebestrijder op zich. Een wespenkolonie kan zelfs tot 3.000 insecten per dag verorberen!

Daarnaast zijn wespen - met name de jongere exemplaren die vanaf augustus rondvliegen - belangrijke bestuivers. In tegenstelling tot bijen vliegen ze ook bij regenweer van bloem naar bloem en zijn ze zo medeverantwoordelijk voor een rijke groenteoogst. Dit is vooral bij vijgen belangrijk omdat alleen de vijgenwesp de plant kan bestuiven. Net daarom zijn de meeste wespen in sommige landen beschermd en mogen ze er enkel mits geldige reden worden bestreden, vb. wanneer een wespennest zich in de buurt van de woning bevindt en zo een gevaar vormt.

Wespen bestrijden

Wespen afweren

Als je wespen in eerste instantie wilt afweren, dan is de belangrijkste regel: maak ze niet agressief. Wild om je heen slaan is dus geen goede strategie. In plaats daarvan plaats je beter alternatieve voedingsbronnen zodat de insecten het niet gemunt hebben op de zoetigheden die op tafel staan. Een schaal met overrijpe druiven plaats je bij voorkeur op vijf tot tien meter afstand. Anderzijds mag je geen onverdunde jam of honing als alternatieve voedselbron gebruiken, omdat deze de wespen net agressief maken. Om ervoor te zorgen dat de dieren worden weggelokt, raden we je ook aan om het voedsel af te dekken.

Een andere manier om wespen af te weren is door geuren te gebruiken. Wespen houden bijvoorbeeld niet zo van de geur van kruidnagel en essentiële oliën. Ook lavendel houdt de insecten op afstand - een goede reden om de mediterrane plant op het terras te plaatsen of gedroogde stengels op te hangen!

Wespensteken vermijden

Wespensteken kunnen een heel groot gezondheidsrisico vormen voor mensen die allergisch zijn. Ook steken in de keel of de mond kunnen gevaarlijk zijn. Om dan nog maar te zwijgen over het feit dat ze behoorlijk pijn kunnen doen en voor enorme zwellingen kunnen zorgen. Daarom is het zinvol om er in eerste instantie voor te zorgen dat de wespen niet te dicht in jouw buurt komen.

De geur van parfum, haarlak en lichaamsverzorgende crèmes kan de insecten aantrekken. Vermijd dus indien mogelijk het gebruik van bijzonder sterk ruikende producten om de diertjes niet aan te trekken.

Ook de kledingkeuze kan een invloed hebben. Wespen komen vooral af op felgekleurde kledingstukkern. Als er heel wat wespen rond je terras rondvliegen, zijn zachte kleuren een veiligere keuze.

Als er toch een wesp in jouw buurt komt, is het belangrijk dat je rustig blijft en de insecten niet probeert weg te blazen. Kooldioxide maakt wespen namelijk agressief omdat het in het wespennest als een waarschuwingssignaal wordt beschouwd. Als je vruchtensappen en andere zoetigheden in de tuin drinkt, raden we je aan om een rietje te gebruiken. Zo kan je vermijden dat je per ongeluk een wesp doorslikt.

Ben je toch gestoken door een wesp, dan is vooral verkoeling belangrijk. Na enkele uren moeten de pijn en eventuele zwelling verdwenen zijn. Als er geen verbetering zichtbaar is, raadpleeg dan zeker een arts.

Wespennesten bestrijden: wat kan je doen?

Wespen kunnen voor heel veel overlast zorgen als ze hun nest in het huis of in de buurt van het huis maken. Nesten worden vaak in de grond gemaakt, maar ze komen ook voor op andere, meestal donkere, verborgen plekjes zoals zolders, rolluikkasten of schuren. Afhankelijk van de soort hebben wespennesten een grijze tot bruinachtige kleur. Ze zijn ook kleiner dan de nesten van hoornaars. De nesten variëren in grootte, van de grootte van een citroen tot die van een voetbal.

Wespen bouwen hun nest in het voorjaar. Daarom is het zinvol om nu rolluikkasten en andere donkere plekjes in je huis af te dichten zodat de wespen op deze plaatsen geen nest kunnen bouwen.

Als je in je tuin een wespennest ontdekt, moet je controleren of de wespen een echte bedreiging vormen. Aangezien de nesten maar één keer worden bevolkt en de laatste bewoners in de oktober weg moeten zijn, is het niet altijd nodig om een wespennest te verwijderen. Als er echter een gerechtvaardigd gezondheidsrisico is, kan het nest worden verplaatst of behandeld worden met een spray. De behandeling moet altijd 's morgens vroeg of 's avonds laat gebeuren bij lage temperaturen, wanneer de wespen in hun nest slapen. De nesten worden eerst op veilige afstand bespoten, daarna van dichtbij. Om ervoor te zorgen dat alle wespen zijn gedood, mag het nest de eerste twee dagen na de behandeling niet worden verwijderd. Als je de wespen rechtstreeks wilt bespuiten, doe dit dan heel kort en gericht. Wespen kunnen agressief worden als ze zich bedreigd voelen. Draag daarom tijdens de behandeling beschermende kleding (bovenstukken met lange mouwen, lange broeken, stevige schoenen, een sjaal en eventueel een mondmasker). De kleding moet ook strak zitten zodat de insecten niet in de broekspijpen of mouwen kunnen vliegen en je toch nog kunnen steken.

Als alternatief kan een wespennest worden verplaatst naar een plek waar de insecten geen gevaar meer vormen. Dit is ideaal begin april, wanneer de nesten nog kleiner zijn en dus gemakkelijker kunnen worden verplaatst. Maar zelfs als het nest al groter is, kan het nog worden verplaatst. Schakel in ieder geval professionele hulp in, want er is speciale apparatuur nodig en de wespen kunnen heel agressief reageren.

Ontdek hier alles voor het bestrijden van wespen.