Kruiden: Rozemarijn in de tuin en in de keuken

Dit geurig groenblijvende keukenkruid dat tot 2 m hoog kan worden is inheems rond de landen van de Middellandse zee en vooral in de kustzones en betekent vrij vertaald ”dauw van de zee”. Restanten van rozemarijn vond men al terug bij de Egyptenaren in hun piramiden waar rozemarijn als heilig kruid aangeschreven stond. Ook bij de Grieken en de Romeinen waar het symbolisch “liefde” “vriendschap” en “trouw” vertegenwoordigde werd het plantje bij huwelijks- en geboorterituelen gebruikt. Het werd gebruikt als wierook, dit laatste om kwade geesten te verdrijven. Om hun dierbare afgestorvenen onsterfelijk te maken en hen te vergezellen op hun laatste tocht werd een takje rozemarijn op het lichaam van de afgestorvene gelegd.

Hoewel het plantje dat familie is van de Lipbloemigen en er vrij robuust uitziet is het toch niet zo goed bestand tegen matige tot strenge vorst (houdt stand tot -10°C). De blaadjes lijken op dennennaalden en de plant zorgt voor mooie licht blauwe bloemen, dit in de maanden februari - april, deze worden graag bezocht door bijen die op hun beurt zorgen voor heerlijke, gezonde honing die uitermate heilzaam werkt bij mensen met leverstoornissen.
In de cosmetica vinden we rozemarijn terug als ingrediënt van “eau de cologne” en van het minder bekende “Hongaars water”. Tevens helpt het tegen mot in de kleerkast en is het bruikbaar als natuurlijk antioxidant bij het conserveren van fijne vleeswaren. Het is ook een begerenswaardige plant in menig homeopathie middel.

Standplaats

Rozemarijn vraagt gezien zijn geringe weerbaarheid tegen vorst een zonnige, droge, zanderige en beschutte standplaats in de kruidentuin of in vaste plantenborders, dit laatste om de sierwaarde van het kruid. De beste grond is een kalkrijke en goed doorlaatbare grond die met weinig voedsel best tevreden is.

OpkweekRozemarijn vermeerderen kan door zaaien maar wordt zeer weinig toegepast. De meest gebruikte vermeerderingswijze is het nemen van stekken. Dit gebeurt in de maand september (we spreken hier dan van zomerstekken) door kruidachtige kopstekken van +10 cm te nemen. We steken de stekken in een mengsel van turf en rijnzand (3/2) en zetten het gedurende de inwortelperiode onder dubbel plastiek of gaatjesplastiek. Na de inworteling worden de stekken in een voedzame, doorlaatbare en humusrijke grond opgepot en pas in de lente wanneer de meeste vorst verdwenen is uitgeplant op een afstand van 50 cm.

Gebruik in de keuken

Rozemarijn - Rosmarinus officinalis

^€3¹⁹

Bekijk in onze webshop

Rozemarijn - Rosmarinus officinalis 'Blue Rain'

^€3⁶⁵

Bekijk in onze webshop

Receptidee

Vegetarische goulash

Bereiding:
Verhit de rozemarijnolie in een vuurvaste schotel en doe er de fijngehakte uien in. Voeg er drievierden van het paprikapoeder aan toe en laat alles 2 minuten sudderen. Doe er nu vervolgens het water, de tomaten, de takjes rozemarijn en de bloem bij en breng nu het geheel aan de kook en blijf roeren tot men een redelijk gladde massa bekomt. Voeg er alle groenten aan toe en doe een deksel op de schotel en zet die in een voorverwarmde oven van 190°C. Haal de schotel er na een 30 à 40 minuten uit en verwijder de takjes rozemarijn en roer er dan de zure room en de rest van het paprikapoeder door.
Een eerlijke en heerlijke bereiding als welkome variatie na de eerder zware maaltijden van de voorbije feesten, maar zeker niet minder lekker.

Geneeskrachtige eigenschappenRozemarijn kan helpen bij griep– en longaandoeningen (kan van pas komen bij de griepepidemie die ons land teistert!). Ook bij bloedarmoede, galblaasontsteking en kramp is Rozemarijn de redder in nood. Thee drinken van Rozemarijn kan helpen bij stress, migraine en depressie. Een uitstekend geneesmiddel bij een te lage bloeddruk, maar opgelet: niet aangewezen bij personen die een hoge bloeddruk hebben. Rozemarijn is het hoofdbestanddeel van het bekende “Hongaars water” dat indertijd (14 de eeuw) door de Koningin van Hongarije gebruikt werd als wondermiddel tegen ouderdomsverschijnselen (het recept werd haar aangereikt door monniken – damesbladen bestonden toen nog niet - en werkte uitermate efficiënt) dat het daarna verder geprofileerd werd als ‘de verjongingskuur’ bij uitstek.
Uitwendig, te koop als Rozemarijnolie in reformzaken, is het uitstekende middel om spier-, zenuw- en gewrichtspijn op een natuurlijke wijze te behandelen. Ook pijn veroorzaakt door kneuzingen kan erdoor verlicht worden.

Rozemarijn, alom gewaardeerd, het kan en mag niet ontbreken in onze kruidentuin. O ja, zien jullie binnenkort een foto van een jeugdige “nieuwe redacteur” kijk dan misschien even beter, misschien is het de ondergetekende wel, echter na het gebruik van het “Hongaarse water”!