Helleborus: het assortiment en combinaties

De meesten kennen de Helleborus als kerstroos maar eigenlijk is het maar de witte Helleborus niger die effectief rond kerst bloeit. De andere soorten bloeien verspreid van januari tot maart, met tinten als geel, bordeauxrood tot zelfs bijna zwart. En heb je het al moeilijk bij het kiezen van het kleur, bestaan ze ook nog eens met spikkels, geaderde of dubbelbloemige bloemen. Een bloeiende vaste plant die dus zeker niet mag ontbreken in jouw wintertuin!

Een terrasklassieker

Helleborus, ook nieskruid genaamd, bestaat uit een grote plantenfamilie. Het overgrote deel van de via selectie en kruisingswerk verkregen rassen wordt samengebracht in de Helleborus Orientalis groep: een grote plantengroep met een enorm wisselende herkomst. Hoewel er een tweehonderdtal rassen bekend zijn, worden ze vooral op kleur verkocht. Het meest voorkomend zijn de bloemkleuren: wit, wit met donkerder spikkels, licht- en donkerroze, roze gespikkeld, lila, paars, roodpaars, echt rood, heel diep paars, bijna zwart, maar ook crèmegeel, boterbloemgeel en lichtgroen.

De witte bloemen verkleuren vaak naar roze en groen (zoals bij de wit bloeiende kerstroos Helleborus niger).
Er zijn rassen met enkele en gevulde bloemen. Bij dit laatste zijn de bloemen iets bijzonders: het zijn niet de kroonbladen, maar de kelkbladen die de kleur dragen. Ze zijn tot ver in juni heel decoratief. De kroonbladen lijken daardoor te ontbreken, maar zijn in werkelijkheid veranderd in kleine nectar-gevende orgaantjes die met hun zoete vocht insecten lokken voor de bestuiving van de knikkende bloemen. Er zijn wintergroene soorten met bloemen aan aparte stengels, zoals H. niger, en bladverliezende (o.a. H. odorus uit de Balkan), maar ook soorten die met bebladerde bloemstengels overwinteren (bijv. de Corsicaanse kerstroos, H. argutifolius).

Helleborus orientalis wit

Alle planten in de H. Orientalis groep hebben wintergroen blad. Een van de weinige, meestal wel op naam aangeboden rassen, is H. ‘Early Purple’, een paars bloeiende plant waarbij de bloemen al in november kunnen verschijnen. Alle andere zijn later, maar de kwekers zien kans vooral de witte kerstroos (maar ook anders gekleurde) in de kerstperiode rijk bloeiend aan te bieden.

Heel interessant is de manier waarop deze planten hun bloemen tegen vorst beschermen. Als het flink gaat vriezen, pompen ze er eenvoudig (nou ja…) het vocht uit, dat ze tijdelijk in de bladeren en wortels opslaan. De bloemen hangen dan even slap, maar bevriezen niet, en als het weer beter wordt, komt het vocht terug en staan ze er al snel weer stralend bij! Andere groenblijvende soorten zijn o.a. de al genoemde Corsicaanse kerstroos en het stinkend nieskruid (H. foetidus) met zeer donkergroen blad en groene, meer buisvormige bloemen met een bruinrood randje vanaf einde winter.
De cultivar ‘Wester Flisk’ heeft roodachtige stelen.

Alle helleborussen houden van humusrijke grond die wat kalk bevat. In pot gekochte planten die u eerst een tijdje in de woonkamer zet, kan je daarna (tijdens niet-vriezend weer) buiten op een beschut, halfbeschaduwd plekje planten, waar ze jarenlang kunnen blijven staan. Breng ieder jaar voedzame compost rond de planten aan. Laat ze verder met rust. Ze zullen dan steeds rijker gaan bloeien. 

Corsicaans nieskruid - Helleborus argutifolius

^€4⁶⁵

Bekijk in onze webshop

DCM Potgrond voor rozen en bloemen - 30 L

^€9⁶⁰

Bekijk in onze webshop

Combinaties met Helleborus

Alle vroegbloeiende soorten Helleborus combineren uitstekend met leverbloempjes (Hepatica), schuimbloemen (Tiarella), longkruid (Pulmonaria) en vroege bolgewasjes. 

Helleborus orientalis donkerpaars

Tuintips voor december

• Helleborussen houden niet van te natte voeten. Plant ze daarom in een voedzame grond, waar ze liefst in lichte schaduw staan.
• Geef de planten extra (zeewier)kalk tijdens de winter. Dit zorgt voor de stevige, diepgroene bladeren die ze krijgen.
• Verplant kerstrozen zo weinig mogelijk, want daar houden ze ook niet van.
• Vanaf maart en april kan je de planten voorzien van een portie verse organische tuinmest. Dit geeft de planten een weelderige bloei wanneer ze nieuwe bloemknoppen aanmaken in het voorjaar. Een tweede keer kan vanaf begin september bij de volgende bloeiperiode.
• Hoe ouder de kerstroos is, hoe intenser haar bloemen verkleuren. Een goede verzorging om ze lang te houden is dus zeker aangeraden.
• Beschermen tegen vorst is niet nodig doordat de plant haar bloemen zelf al beschermt.