De nacht van de duisternis: voorkom lichtpollutie

Tijdens de Nacht van de Duisternis gaan in heel wat steden en gemeenten de openbare lichten uit om het zo donker mogelijk te maken. In onze drukke samenleving is complete duisternis geen evidentie meer. Zeker in dichtbevolkte steden is er heel veel lichtpollutie, een fenomeen dat 100 jaar geleden nog niet bestond: straatverlichting, verlichte gevels van winkels en openbare gebouwen, verkeerslichten, lichten van auto’s, industrieterreinen…. Kunstlicht vind je bijna overal. Zelfs grote oppervlaktes serres in de glastuinbouw worden heden ten dage 's nachts verlicht om de groei van planten te stimuleren en zo meerdere oogsten per jaar te realiseren. Dus ook op het platteland wordt er steeds meer kunstlicht gebruikt, licht dat vaak overbodig is. En België is hier zeker geen goed voorbeeld in!

In oververlichte tijden is volledige duisternis een luxe geworden. 99% van het Europese grondgebied is blootgesteld aan overmatig gebruik van kunstlicht. Willen we van een prachtige sterrenhemel genieten en de melkweg zien dan moeten we al een heel eind reizen. De meesten onder ons hebben nog nooit een natuurlijke hemel gezien, een hemel waarin enkel de maan en de sterren licht geven. De International Dark Sky Association is een organisatie die zich heden ten dage inzet voor het beschermen van de duisternis en het herstel van het natuurlijk licht.

Op 8 oktober wordt de aandacht gevestigd op de lichtvervuiling en de gevolgen voor mens, dier en milieu. En in tijden van energiecrisis wordt ook de daarmee gepaard gaande energieverspilling kritisch bekeken.

Verjager met geluid en licht op zonne-energie

^€44⁹⁹

Bekijk in onze webshop

Kat met wiebelkop en solarverlichting

^€19⁹⁹

Bekijk in onze webshop

Waarom moet duisternis beschermd worden?

De nadelige effecten van luchtvervuiling kennen we allemaal. Waar we minder bij stil staan, zijn de gevolgen van lichtvervuiling. Niet te onderschatten is het negatief effect op onze gezondheid, op de energie consumptie en onze leefomgeving. Overvloedig licht verstoort bovenal het biologisch ritme van heel wat dieren.

Nachtvlinders en andere insecten die zich normaal gezien op de sterren en de maan oriënteren, worden nu aangetrokken door straatlantaarns. Ze worden inactief of vliegen zich te pletter. Hun dag- en nachtritme wordt volledig verstoord. Uit onderzoek is ook gebleken dat de feromonen van de vrouwtjes onder invloed van licht kunnen veranderen. Mannetjes kunnen de vrouwtjes bijgevolg niet meer vinden en zullen zich dus moeilijker voortplanten. 

Ook vleermuizen kunnen op verschillende manieren verstoord worden. Tijdens het jagen ondervinden ze problemen die gaan van het tijdstip van vliegen, de duur dat ze kunnen jagen tot het steeds aanpassen van de ogen van licht naar donker. Het omschakelen van licht naar donker duurt langer dan van donker naar licht wat hun oriëntatie en effectiviteit in het jagen verminderd.

Niet alleen specifieke nachtdieren maar ook trekvogels gaan zich anders gedragen. Hun instinct heeft hen geleerd zich te oriënteren op de sterrenhemel maar de vele lichten boven de steden en de autosnelwegen trekt hen aan. In plaats van hun route te volgen, nemen ze halt rond de verlichte plaatsten en verspillen ze nutteloos energie. Verlichte boorplatformen op zee leiden trekvogels af met soms de dood tot gevolg.

Niet alle soorten licht zijn even schadelijk. Wit en groen licht hebben de grootste negatieve invloed terwijl rood licht het minst schadelijk blijkt te zijn.

Wat kunnen we zelf doen?

Het goede nieuws is dat lichtvervuiling makkelijker omkeerbaar is en dat, naast de inspanningen die op hoger niveau moeten geleverd worden, we allemaal ons steentje kunnen bijdragen:

• Doof ’s nachts overtollig licht in jouw huis.
• Vermijd tuinverlichting of installeer led verlichting met een timer of bewegingssensor. Gebruik een subtiele en goed gerichte verlichting die gedoofd wordt als er niemand in de buurt is.
• Zorg er steeds voor dat het licht op de grond terecht komt en niet in de hemel.

Ervaar tijdens de Nacht van de duisternis hoe mooi de hemel kan zijn en wat er allemaal leeft in het donker. Neem deel aan één van de excursies en ontdek hoe gezellig en stil het 's nachts is. Het contrast met het drukke stadsleven is immens!