Help, een rattenplaag!

Veel tuinliefhebbers genieten van het gezelschap van kippen, niet alleen voor het omzetten van tuinafval, maar ook voor de dagelijkse beloning van verse eitjes. Maar wie pluimvee houdt, loopt vaak tegen een ongewenste gast aan: ratten. Met name de bruine rat lijkt tegenwoordig talrijker dan ooit, vooral door de zachtere winters die we ervaren.

Door de afnemende temperatuurschommelingen vinden ze het hele jaar door optimale omstandigheden om zich voort te planten. Met één vrouwtjesrat die tot wel 40 jongen per jaar kan krijgen, en die zelf al na drie maanden geslachtsrijp zijn, kan een kleine populatie snel uitgroeien tot een ware plaag. Het bestrijden ervan is geen simpele klus, maar zeker niet onmogelijk. Let echter op: ratten zijn uiterst slimme dieren en weten zich gemakkelijk aan te passen aan veranderingen in hun omgeving.

Rattenplaag in huis

Rattennest opsporen

Als je een rat in de tuin spot, is het van groot belang om het rattennest op te sporen. Meestal vind je dit ondergronds, met een toegang van zo'n 6 tot 8 cm breed. Het nest is vaak in de buurt van een voedselbron te vinden, zoals een composthoop, een kippenren of een duivenhok.

Ratten hebben vaste routes tussen hun nest en de voedselbron, die we wissels noemen. Als zo'n wissel bijvoorbeeld over je gazon loopt, zie je vaak een duidelijk loopspoor ontstaan. Deze wissels dienen ook als bovengrondse verbindingen tussen de verschillende ingangen en uitgangen van het ondergrondse holenstelsel. In onze tuinen vinden ze vaak beschutting in houtwallen, onder struiken en tussen brandhout.

Ratten bestrijden

Bruine ratten vangen is een flinke uitdaging, maar zeker niet onmogelijk. Het is aan te raden om het probleem aan te pakken zonder gif te gebruiken en te kiezen voor een val die ratten direct en humaan doodt. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar een 'eeuwenoude houten rattenslag'.

Zodra je weet waar de ratten zich schuilhouden of vaak vertoeven, kun je de rattenvallen opstellen. Dit kan in de schuur, onder het kippenhok of zelfs op bekende wissels zijn. Het is essentieel om de vallen goed te beschutten en buiten het bereik van kinderen, huisdieren, egels en tuinvogels te plaatsen. Je kunt bijvoorbeeld de vallen bedekken met een houten kist met een ingang van ongeveer 6 cm in diameter. Zodra de ratten gewend zijn aan de kist, zullen ze deze graag verkennen. Plaats de val onder de kist en strooi ook wat los voer rondom om de ratten verder aan te trekken. Het voeren gedurende de eerste paar dagen voordat de val wordt geplaatst, kan zelfs nog effectiever zijn.

Lokaas

Mijn favoriete lokmiddel is peperkoek, hoewel chocolade nog net iets efficiënter werkt. De keuze hangt af van jouw persoonlijke voorkeur, maar peperkoek is minder vatbaar voor weersinvloeden en blijft beter op de val zitten. Het is altijd slim om vallen langs een wand of in een hoek te plaatsen, dit vergroot je kans op succes in vergelijking met lukraak ergens in het midden van een ruimte. Natuurlijk kun je ervoor kiezen om deze dieren levend te vangen, maar dan rijst de vraag: wat doe je ermee? Het uitzetten in de natuur heeft weinig tot geen zin, omdat deze cultuurvolgers snel weer in woonbuurten zullen opduiken en opnieuw overlast veroorzaken.

Als je te maken krijgt met een rattenplaag, zal het niet lang duren voordat je je eerste rat vangt. Verwijder dode dieren direct en maak de houten val schoon met warm water en detergent voordat je deze opnieuw opstelt. Niet gereinigde vallen ruiken voor ratten vaak als gevaar, waardoor je mogelijk weinig tot niets meer vangt in de dagen daarna. Indien nodig, plaats verschillende vallen op diverse locaties en controleer ze dagelijks. Het is raadzaam om alles zoveel mogelijk met handschoenen te hanteren.

Professionele hulp

Als je de ratten niet onder controle kunt krijgen, is het verstandig om een professionele rattenbestrijding in te schakelen. Deze gespecialiseerde bedrijven kiezen vaak voor het plaatsen van gif in afgeschermde veiligheidsboxen. Een voordeel van deze methode is dat volwassen dieren het gif vaak naar het nest meenemen, waardoor ook jonge dieren worden blootgesteld. Echter, een nadeel is dat de ratten niet direct sterven. Het gif veroorzaakt een inwendig bloedverdunnend proces, waardoor de ratten langzaam sterven en nog een week tot tien dagen vergiftigd rondzwerven. Dit maakt hen een gemakkelijke prooi voor roofdieren en roofvogels, die op hun beurt in aanraking kunnen komen met het gif, met vaak ernstige gevolgen.

Pluimvee en ratten lijken vaak onlosmakelijk met elkaar verbonden te zijn. Om problemen te voorkomen, is het belangrijk om matig te voeren, zodat er geen grote hoeveelheden graan achterblijven. Verdeel desnoods het voer over verschillende kleine porties gedurende de dag. Bewaar het voer ook in afgesloten containers en houd de omgeving zo schoon mogelijk. Regelmatig het afgevallen fruit en tuinafval verwijderen is ook essentieel; kortom, probeer zoveel mogelijk voedselbronnen te elimineren. Aangezien ratten niet zonder water kunnen, is het ook belangrijk om hierop in te spelen. Plaats het drinkwater voor de kippen van de grond indien mogelijk, of hang het op een verhoogde plek!