Oreganum vulgare: standplaats, gebruik keuken

Wetenswaardigheden over oregano

Oregano Geluk en voorspoed: een droom voor ieder van ons, de Grieken wisten al waar de klepel hing, want volgens hun mythologie zou de zoete en kruidige smaak van Oregano gemaakt zijn door de godin Aphrodite als symbool voor geluk en voorspoed. Oregano is afkomstig van de landen rond het Middellands Zeegebied, in Griekenland en Italië is het kruid in overvloed terug te vinden in de vrije natuur.

Bruidsparen werden er getooid met slingers van Oregano, anderzijds werden ook de graven versierd met oreganoplanten, beiden rituelen als teken van vrede. Later ontdekte men ook de medicinale waarde van de plant en tenslotte kwam het terecht in onze keuken.

Oregano is een doorlevende vaste en groenblijvende plant die tot 45 cm hoog kan worden. Dit dichte keukenkruid geeft in de zomer paars - rode bloemen die druk door bijen bezocht worden. De kruidenplant die tot de familie van de Lipbloemigen (Labiatae) behoort bezit brede, eironde, 4 cm lange en roodgetinte blaadjes die enigszins behaard zijn. De smaak benadert deze van tijm (bevat eveneens de aromatische stof thymol) en kan deze gerust vervangen. Meekoken echter kan niet, in tegenstelling tot tijm.

Oregano wordt wel eens verward met Marjolein of Majoraan (Origanum majorana). Hoewel de smaak en geur weinig verschillend is met die van Oregano is Marjolein echter een éénjarig keukenkruid (dus ieder jaar opnieuw zaaien), het is niet zo groeikrachtig en ook kleiner van blad.

Standplaats

Oregano doet het vooral goed op een zonnige standplaats. De grond moet voedzaam zijn en eerder aan de kalkrijke kant. Rekening houdend met zijn natuurlijke rotsachtige habitat, is het vanzelfsprekend dat een goed doorlaatbare of gedraineerde grond noodzakelijk is, vooral tijdens natte winters, steenpuin in de grond verwerken is hiervoor ideaal. De invloed van klimaat, seizoen en grond zijn bepalend voor de smaak en niet zozeer de vele cultivars die bestaan. Planten geplukt in de mediterrane streken zullen een veel sterker aroma hebben dan de inheems gekweekte planten. Oregano kan ook zeer gemakkelijk gekweekt worden in pot of kuip op het terras (zorg er echter voor dat deze groot genoeg zijn zodat de plant makkelijk kan uitgroeien).

Oregano is ook een mooie borderplant, vooral de roze bloemenpracht komt tot zijn recht in rotstuinen.

De plant is vrij goed bestand tegen ziekten en insecten, het wordt zelfs aangewend om samen met zwavel in mierengaten of holen te strooien of te stoppen, de beestjes gaan zowaar op de vlucht!

Opkweek

Wilde marjolein is een zeer gemakkelijk te kweken plant. Er zijn verschillende manieren om ze te vermeerderen.

Scheuren

die de meest gebruikte vermeerderingswijze is, doe je het best in het voorjaar wanneer de plant nog in rust is. Neem een stevige plant en steek er een mooi stuk vanaf met zoveel mogelijk grond eraan en plant deze op een zonnige standplaats.

Stekken

is ook een goede methode maar wel wat omslachtiger. Men neemt kruidachtige kopstekjes in de maand juni en steekt ze in een mengsel van zand en turf. Totdat de stekken zijn ingeworteld legt men er geperforeerde plastiekfolie op. Daarna de ingewortelde stekken oppotten of rechtstreeks uitplanten.

Zelf zaaien gaat ook. Dit gebeurt in april - mei in een kweekserre in goede zaaigrond. Rechtstreeks in potten zaaien ofwel verspenen naar grotere potten om ze daarna uit te planten op hun definitieve standplaats. Oudere planten zaaien zich zelf gemakkelijk uit.

Gebruik in de keuken

Oregano wordt overvloedig gebruikt in de Griekse en Italiaanse keuken, maar ook bij ons is het een smaakmaker. Een pizza zonder oregano is als een café zonder …… ? Oregano wordt bij ons ook wel eens “ palingkruid “genoemd, het wordt dan ook gebruikt in palinggerechten.

Oregano wordt gebruikt in tomatenschotels, bij gebraden groenten, aardappelgerechten en ook bij paddestoelgerechten.

In pastagerechten en rijstschotels (zoals risotto) is Oregano subliem. Het verbetert de smaak van gerechten met eieren (omeletten), frittata en quiches.

In marinades en bij de afwerking van gebraden of gestoofd rund - en varkensvlees, en bij gevogelte geeft Oregano een apart karakter aan het gerecht. Wilde marjolein maakt ook deel uit van het kruidenassortiment dat gebruikt wordt om “Eau des Carmes” te maken.

Daar Oregano nogal sterk smaakt is het aan te raden het met mate te gebruiken. Vers of gedroogd behoudt het kruid een heerlijk aroma.

OPGELET! Oregano wordt niet meegekookt maar pas op het einde van de bereiding toegevoegd.

Geroosterde aardappelen met oregano!

Benodigdheden

5 grote aardappelen
5 lepels olijfolie
3 theelepels gedroogde oregano
zeezout
zwarte peper

Kook 6 grote aardappelen in een snelkookpan of in een stoomkoker en snij ze in vier gelijke stukken. Meng in een kom de olijfolie, de gedroogde oregano, het zeezout en de versgemalen zwarte peper. Bestrijk de gare aardappelen met dit mengsel en leg ze op een ingevette rooster, roosteren op 220°C in de oven. Haal ze uit de oven wanneer ze knapperig en goudbruin zijn.

Lekker bij de barbecue: knapperig, kruidig, pittig, niet duur …… !

Geneeskrachtige eigenschappen

Oregano is in oorsprong een medicinaal kruid dat bij Grieken en Romeinen in hoog aanzien stond, vooral om zijn ontsmettende en pijnstillende werking. Als thee kan men het gebruiken om verkoudheden te verlichten. Bij maag - en darmklachten biedt Oregano ook verlichting.

Uitwendig kan het gebruikt worden om wonden te helen .

In de aromatherapie wordt de olie, gewonnen uit het kruid, aangewend om zenuw - en spierpijnen te onderdrukken, maar ook hier waardeert men de antiseptische werking bij allerlei virale en bacteriologische infecties.

Oregano verlicht hoofdpijn en helpt ook bij menstruatiepijnen.

Gebruiken en tradities, er wordt aan gesleuteld, we geven ze door, generatie na generatie, daarbij zijn ook onze keukenkruiden niet weg te denken, want iets waardevol is tijdloos en krijgt steeds opnieuw de plaats die het toekomt, met vrede en voorspoed als basisgedachte kan toch niets mis zijn: Oregano: mythe of passie?