Hysoppus officinalis: plantinfo, standplaats, geneeskracht

Wetenswaardigheden over hysop

Hyssop Hysop, inheems in het Midden-Oosten en rond de landen van de Middellandse Zee, verspreidde zich wereldwijd ten tijde van de Romeinse kolonisatie.

De naam Hysop komt van het Hebreeuws “ezob” wat letterlijk “ heilig kruid” betekent.

Het gebruik van dit ritueel kruid staat beschreven in het Oude testament in het “Boek van de uittocht” en in psalm 51:7 “ zuiver mij met Hysop en ik zal schoon zijn: was mij, en ik zal witter zijn als sneeuw”.

Maar niet alleen bij de Joden, Egyptenaren en Grieken werd het kruid aangeprezen om zijn zuiverende werking, ook bij de Romeinen werd Hysop gebruikt in tempels en in de publieke baden: het kruid werd er aan het badwater toegevoegd om lepra te voorkomen.

Hysop is een winterharde vaste plant die tot 60 cm hoog kan worden. De blauw lila-achtige bloemen (soms ook wit en roze) worden druk bezocht door bijen en leveren overheerlijke honing. Dat de Fransen deze weinig eisende plant “Lavendel van het Noorden” noemen komt door de gelijkenis met lavendel. Hysop behoort ook tot de lipbloemigen (Labiateae), de bloemen komen ook mooi tot hun recht in een bloemenborder.

Hoewel Hysop in hoofdzaak een geneeskrachtige plant is wordt ze ook (in mindere mate) gebruikt in de keuken. De aparte, licht bittere, muntachtige smaak wordt niet door iedereen gewaardeerd.

Standplaats

Hysop groeit vrij gemakkelijk in droge, rotsachtige kalkgronden, zelfs de meest troosteloze gronden krijgen bij Hysop een kans. Planten op een zonnige standplaats en in een goed gedraineerde, kalkrijke grond is voldoende. De plant is helemaal niet veeleisend, waar ze echter niet tegen kan: natte grond en dat vooral in de wintermaanden. Ook in potten op het terras kan de plant gekweekt worden maar tijdens strenge vorstperiodes dient men ze dan wel te beschermen of binnen te halen.

Opkweek

Hysop kan vermeerderd worden door te zaaien in de maanden april – mei , men kan zaaien in volle grond buiten of in potten. De jonge plantjes daarna verspenen of oppotten en eind mei uitplanten op de definitieve standplaats.

Stekken kan men door het nemen van kruidachtige kopstekken in de maand juni. Stekken in een mengsel van zand en turf en afdekken met geperforeerde plastiekfolie tot de inworteling. Ingewortelde stekken oppotten of definitief op de standplaats uitplanten.

Men kan de plant vermeerderen door scheuren, dat gebeurt in de lente. De gescheurde planten uitplanten in de volle grond of oppotten.

Gebruik in de keuken

Hysop wordt (door de wat bittere smaak) in de keuken met mate gebruikt. De jonge stengeltoppen genomen vóór of tijdens de bloei geven het meeste aroma. Deze worden gebruikt in soepen, hutsepot, tomaten en marinades die deze een aparte smaak geven. Ook bij lamsvlees, varkensvlees, gevogelte en bij vette vis kan men Hysop gebruiken. De bloemen worden verwerkt in salades en in potpourri. Hysop mag meegekookt worden, men kan het ook invriezen of drogen (minder aromatisch).

Hysop is één van de 130 kruiden in het gekende drankje “Chartreuse”.

Receptidee: Kip op Baskische wijze

Benodigdheden:

een grote braadkip
enkele Spaanse pepers
5 uien
5 grote tomaten gepelde tomaten( in stukken gesneden)
enkele teentjes knoflook
glas droge, witte wijn
0lijfolie met hysop
1 bouquet garni (tijm, peterselie, laurier) aangevuld met een takje Hysop
peper en zout

Bereidingswijze:

Laat wat olie in een pan sudderen en doe er de fijngesneden pepers bij tot ze gaar zijn. Haal ze uit de pan en braadt de in stukken gesneden kip in de resterende olie, draai regelmatig om. Doe het gebraden vlees in een grotere braadpan en kruid met peper en zout. Giet er de wijn over en laat het geheel sudderen op een zacht vuur tot bijna gaar. Doe de in schijfjes gesneden ui en de gepelde knoflook in een pan en laat sudderen, voeg de pepers en de tomaten samen met de gemengde kruidenmix toe.

Als het groentemengsel romig is mag de kip erbij.

Laat alles nog 20 min doorsudderen.

Geserveerd met krielaardappelen of rijst en misschien een heerlijk (Spaans) wijntje proeven en ruiken we opnieuw vakantie !!

Geneeskrachtige eigenschappen

Hysop is reinigend en zuiverend, ook bij verkoudheden met astmatische en bronchiale symptomen brengt Hysop (bladeren en bloemen) geserveerd als warme thee verlichting, dit vooral door de slijmoplossende eigenschappen, het is ook ideaal als gorgelmiddel bij keelontsteking.

Een zwakke maag of lastige darmen: Hysop kan verlichten, verder is het kruid ook wormafdrijvend.

Bij oververmoeidheid, stress of depressies werkt het kruid kalmerend.

Uitwendig wordt Hysop gebruikt bij bloeduitstortingen, kneuzingen en schaafwonden, men maakt een kompres van gekneusde bladeren.

In de aromatherapie (olie) wordt het gebruikt maar wel in kleine concentraties.

Ook als homeopathisch geneesmiddel wordt Hysop met mate en de nodige omzichtigheid (vooral GEEN hoge concentraties) gebruikt het is echter totaal verboden voor aanstaande moeders en moeders die borstvoeding geven!!!!

Voor de moestuinliefhebbers

Slakken worden op afstand gehouden door Hysop!
Planten van Hysop tussen koolgewassen houdt het koolwitje op afstand.
In de nabijheid van druiven kan Hysop de aantasting van de plant door schimmels tegengaan.
Uitgestrooid op vloeren of planken weert het insecten af.

In een perfect gedoseerde combinatie is Hysop een uitstekend kruid om de strijd aan te gaan tegen onze innerlijke en uiterlijke kwaaltjes, eerlijk en heerlijk, in een eeuwenoude traditie zelfs “heilig verklaard” en ten dienste van ons allemaal!