Combinatieteelt: invloed van planten op elkaar
Zowel in de moes- als siertuin maken goede of slechte buren een wereld van verschil. Net daarom is het van groot belang om bij het aanplanten rekening te houden met de juiste plantencombinaties. Bij combinatieteelt kiezen we geen planten op basis van kleur en vorm, maar combineren we planten die al dan niet een gunstige invloed hebben op elkaar. Want planten kunnen elkaar versterken en positief beïnvloeden of net elkaar verzwakken en negatief beïnvloeden.
Hoe werkt combinatieteelt?
Planten geven een zekere geur af waarmee ze bepaalde plaaginsecten kunnen afstoten of misleiden. Een goed voorbeeld hiervan is de Tagetes patula, ook wel bekend als stinkertjes of afrikaantjes. Deze plant geeft via zijn wortels bepaalde stoffen af die aaltjes weren. Die aaltjes parasiteren de wortels van rozen waardoor ze niet goed gedijen. Door Tagetes in de buurt van rozen te planten, zullen ze geen last meer hebben van deze parasiterende aaltjes.
Een ander voorbeeld is de wortelvlieg, die op zoek is naar wortels om haar eitjes op af te zetten. Door uien naast wortels te planten, worden de wortelvliegen misleid door de geur van de uien, waardoor ze de wortels niet zullen aantasten. Terzelfdertijd wordt de uienvlieg verdreven door de geur van de wortels.
Daarentegen zijn er ook planten die bepaalde stoffen afscheiden waar andere planten niet goed tegen kunnen, waardoor hun groei wordt belemmerd. Het is daarom verstandig om dergelijke combinaties ver uit elkaar te planten.
Bij combinatieteelt houdt men rekening met de versterkende eigenschappen die bepaalde groenten en planten op elkaar uitoefenen. Tegelijkertijd zorgt men ervoor dat planten die elkaar schade kunnen toebrengen niet te dicht bij elkaar worden geplant.
Tagetes (afrikaantjes), Achillea (duizendblad) en Petunia's vormen goede combinaties. Hoewel deze drie planten niet zijn opgenomen in onderstaande tabel, kunnen ze eigenlijk altijd worden beschouwd als gunstige combinaties.
Combinatieteelt schema
Soort gewas |
GUNSTIGE combinatie met |
SLECHT in combinatie met |
Aardappelen | bonen, spruiten, karwij, dille, mierikswortel, koolrabi, munt, spinazie, suikermais, knoflook, sluitkool | tomaat, zonnebloem, framboos, pompoen, ajuin, Oost-Indische kers, komkommer, selderij, wortel, erwten |
Aardbei | spinazie, radijs, peterselie, ajuin, sla, tomaat, prei, tijm,veldsla, knoflook | komkommer, broccoli, spruitkool, bloemkool |
Ajuinen | bieten, veldsla, komkommer, koolrabi, sla, peper, pastinaak, schorseneer, bonenkruid, courgette | prei, peterselie, erwt, aardappel, tomaat |
Andijvie | sluitkool, venkel, prei, tomaat | |
Asperges | basilicum, dille, koolrabi, sla, peterselie, tomaat. | Aardappel |
Artisjok | suikermais, bonen | |
Aubergines | bonen, kattekruid, marjolein, sperziebonen | |
Basilicum | asperge, selderij, peper, tomaat | |
Bieten | dille, ajuin | |
Bloemkool | bonen, selderij, kamille, dille, oregano | erwt, aardbei, tomaat |
Bonen | aubergine, sluitkool, selderij, komkommer, aardappel, pompoen, rozemarijn, salie, bonenkruid, suikermais | bieslook, knoflook, venkel, prei, sjalot, ajuin |
Borago | rozen, tomaten, aardbei | |
Broccoli | selderij, kamille, dille, rozemarijn, salie, | Oost-Indische kers, oregano, aardbei, tomaat |
Courgette | ajuin, mais, sla | komkommer, aardappel |
Erwt | bonen, bieten, sluitkool, komkommer, dille, venkel, koolrabi, sla, pompoen, salie, suikermais, wortel, selderij, spinazie, munt, radijs, wortels | tomaat, aardappel, ajuin, prei, knoflook, bloemkool, sjalot |
Framboos | knoflook, viooltjes | aardappel |
Knoflook | bieten, komkommer, sla, meloen, aardbei, framboos, wortels, aardbei | bieslook, prei, erwten, rabarber, spinazie, tarwe |
Komkommer | bonen, sluitkool, selderij, dille, venkel, knoflook, sla , Oost-Indische kers, ajuin, erwt, suikermais | aardappel, koolrabi, radijs, rammenas |
Koolrabi | selderij, veldsla, prei, sla, ajuin, erwt, aardappel, radijs, spinazie | komkommer |
Meloen | radijs, suikermais | |
Nieuw-Zeelandse spinazie | fruitbomen | |
Pastinaak | ajuin | |
Pepers | basilicum, bieten, bieslook, knoflook, prei, ajuin, tomaat | |
Pompoen | sla, erwt, radijs, zonnebloem, suikermais | salie, aardappel |
Prei | sluitkool, bieten, selderij, veldsla, andijvie, koolrabi, sla, peper, schorseneer, aardbei, tomaat, wortels | bonen, erwt, rode biet, radijs |
Rabarber | sluitkool, veldsla, sla, spinazie | |
Radijs | sluitkool, koolrabi, sla, peterselie, erwt, pompoen, spinazie, aardbei, suikermais, tomaat, wortel, komkommer | hysop |
Rammenas | Komkommer | |
Rapen | rozemarijn, erwten, munt | |
Rozen | komkommerkruid, bieslook, moederkruid, viooltjes | |
Salie | broccoli, spruiten, sluitkool, venkel, erwt, rozemarijn | pompoen |
Schorseneren | biet, koolrabi, prei, sla, ajuin | |
Selderij | bonen, broccoli, biet, bloemkool, komkommer, koolrabi, prei, spinazie, tomaat | pastinaak, aardappel, suikermais, tarwe, peterselie, sla |
Sla | bieten, sluitkool, komkommer, koolrabi, prei, ajuin, erwt, pompoen, radijs, rabarber, schorseneer, aardbei, suikermais, tomaat, wortel, aardbei, wortels | peterselie, pastinaak, selderij |
Sluitkool | bonen, bieten, kamille, veldsla, komkommer, andijvie, prei, sla, erwt; radijs, rabarber, spinazie | oregano |
Spinazie | sluitkool, selderij, fruitbomen, koolrabi, aardappel, rabarber, aardbei, tomaat | snijbiet, radijs, rammenas, rode biet. |
Spruitkool | hysop, aardappel, salie, tijm | Oost-Indische kers, rozemarijn, aardbei, tomaat |
Suikermais | Zonnebloem, radijs, pompoen, aardappel, pastinaak, erwt, meloen, sla, artisjok, komkommer, bonen, aubergine | Selderij, rode biet |
Tomaten | basilicum, selderij, andijvie, knoflook, prei, sla, munt, wortel, peterselie, radijs, peper, spinazie, suikermais, bieslook, asperges | rozemarijn, aardappel, erwt, pastinaak, ajuin, komkommer, venkel, dille, bloemkool, spruitkool, broccoli, augurk |
Veldsla | sluitkool, koolrabi, prei, ajuin, rabarber, aardbei | |
Venkel | komkommer, andijvie, salie, erwten, sla | bonen, tomaten |
Warmoes | sluitkool, biet, radijs | |
Witlof | bieten, venkel, sla, tomaat | |
Wortelen | knoflook, kolen, bieslook, witlof, prei, ajuin, erwten, radijs, sla, tomaat, rozemarijn | munt, rode biet |
Zonnebloem | pompoen, suikermais | aardappel |